แม่วัง สะอื้น !

ผ่านห้วงเวลาไฟไหม้ฟางมาแล้วในที่สุด ชะตากรรมของแม่น้ำวังที่เคยมีความหวังเพียงวาบหนึ่งที่มีปลายปีที่แล้วระดมพลรักษ์แม่น้ำวังกลางเมืองก็พลันดับสลายลง มาวันนี้แม่น้ำวังกลับมาตื้นเขิน ลอยไว้ด้วยตะไคร่และคราบไคลสกปรก เทศบาลนครลำปางที่เคยมีบทบาทเป็นแม่งานใหญ่เงียบงัน คล้ายไม่เคยรู้จักแม่น้ำวังมาก่อน แม่น้ำวังถูกทอดทิ้งอีกครั้ง 

เมื่อหน่วยงานที่รับผิดชอบ กลับคืนสู่ความเป็นราชการไม่สั่งไม่ทำ ไม่สร้างแรงกดดันไม่เคลื่อน ชาวบ้านที่เคยตื่นตัวก็กลับเงียบเหงา และไม่ใส่ใจแม่น้ำวังอีก ทั้งที่ความสำคัญของแม่วังไม่ได้ลดลง

แม่น้ำวัง เป็นแม่น้ำสายสำคัญที่ไหลพาดผ่านเมืองลำปาง คล้ายแม่น้ำเจ้าพระยาไหลผ่านเป็นเส้นเลือดใหญ่หล่อเลียงชีวิตคนกรุงเทพ และชุมชนในที่ราบลุ่มภาคกลาง แต่ที่มีความแตกต่าง คือ แม่น้ำวังไม่ได้เป็นลมหายใจของชีวิตคนลำปางเหมือนเช่นในอดีตอีกแล้ว เนื่องเพราะความไม่ใส่ใจ การปล่อยปละละเลยของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ประกอบกับความเฉยชาของคนลำปางบางกลุ่มที่ไม่ได้ตระหนักว่าลำน้ำแห้งผาก เต็มไปด้วยตะไคร่ ขยะและซากสิ่งปฎิกูลที่อยู่ตรงหน้าพวกเขานี้เคยเป็นอู่ข้าว อู่น้ำ เป็นเส้นทางคมนาคมขนส่งสินค้า เป็นทรัพยากรท้องถิ่นที่ทรงคุณค่ายิ่งเมื่อกาลก่อน

ด้วยความสำนึก “รักบ้านเกิด” และตระหนักถึงบทบาทของสื่อมวลชนท้องถิ่นในการทำหน้าที่เป็นกระจกสะท้อนสังคม อีกทั้งบทบาทของหนังสือพิมพ์ชุมชน (Community Newspapers) ที่ต้องให้ความสำคัญกับชุมชน  กองบรรณาธิการ “ลานนาโพสต์” จึงได้ เสนอเรื่องราวของแม่น้ำวัง  โดยมีความมุ่งหวังที่จะจุดประกายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งคนลำปาง ได้ตื่นตัว ช่วยกันฟื้นฟูแม่น้ำวัง ให้หลุดพ้นจากภาวะที่เราเรียกว่า สายน้ำแห่งความวังเวง

โดยเป้าหมายที่ต้องการผลักดันให้เกิดการปฎิบัติอย่างจริงจัง กองบรรณาธิการ จึงได้นำเสนอข่าว บทความ ภาพถ่าย บอกเล่าเรื่องราวของแม่น้ำวังอย่างละเอียด รอบด้าน และต่อเนื่อง ผลจากการเสนอเรื่องราวเหล่านี้ ได้นำไปสู่การตื่นตัวครั้งใหญ่ของชุมชนลำปาง และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เริ่มจากปฎิบัติการทำความสะอาด ฟื้นฟู แม่น้ำวังครั้งใหญ่ หรือบิ๊กคลีนนิ่งแม่น้ำวัง ด้วยความร่วมมือของทางการและชาวบ้าน มีการวางแผนระยะยาวของหน่วยงานต่างๆ ในการจัดการปัญหาแม่น้ำวังอย่างยั่งยืน

ถึงแม้ว่าประเด็นปัญหาท้องถิ่น เช่น ปัญหาสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์ธรรมชาติ และความหวงแหนทรัพยากรชุมชน จะได้รับการนำเสนอในหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นน้อยมาก และแม้ว่า ความคาดหวังจะผลักดันการเปลี่ยนแปลงสังคมและชุมชนด้วยข่าวท้องถิ่นในหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น จะเป็นเรื่องที่ห่างไกลความจริง แต่ด้วยความมุ่งมั่นและความสำนึกตระหนักในวิชาชีพสื่อมวลชน อีกทั้งความเชื่อมั่นในคุณค่าของข่าว ก็ได้พิสูจน์ให้เห็นว่าสามารถปลุกสำนึกคนลำปาง ให้หันกลับมามองสิ่งที่มีค่าใกล้ตัวที่เคยถูกมองข้ามไปได้ 

ผลจากการนำเสนอข่าว บทความ บทวิพากษ์วิจารณ์ ภาพถ่าย ในเวลาต่อมา ได้แสดงหลักฐานความสำเร็จในประการหนึ่ง จากการได้รับการตัดสินรางวัล ชมเชย จากการประกวดข่าวอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ประจำปี 2556  ของชมรมนักข่าวสิ่งแวดล้อม สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย จากข่าว “ปลุกสำนึก ลำปาง ฟื้นแม่วัง สายน้ำแห่งชีวิต” ขณะที่ในชุมชน โครงการต่างๆในการฟื้นฟูแม่น้ำวังก็ยังคงดำเนินต่อไป

“ลานนาโพสต์” ยังคงให้ความสำคัญกับเรื่องราวของแม่น้ำวัง ในฐานะที่เป็นเส้นเลือดใหญ่ของลำปาง โดยมุ่งหวังจะให้พื้นที่นี้เป็นพลังเล็กๆในการขับเคลื่อนสังคม แม้จะมิใช่เรื่องใหญ่โตระดับชาติ แต่ก็มีความสำคัญและคุณค่าสำหรับคนในท้องถิ่น และด้วยความตระหนักในบทบาท หน้าที่ของหนังสือพิมพ์ชุมชน ที่มีส่วนรับผิดชอบชุมชนและสังคม เช่นเดียวกับภาคส่วนอื่นๆ  

น่าเสียดายที่พลังเล็กๆที่ทุ่มทลงไป จนกระทั่งได้รับการตอบสนองอย่างยิ่งใหญ่กว้างขวางในห้วงระยะเวลาหนึ่งปีที่ผ่านมา กำลังจะสูญเสียไป ด้วยความละเลยเพิกเฉย ของเทศบาลนครลำปาง หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ลานนาโพสต์ยังหวังว่า ภาวะที่แม่วังสะอื้นไห้อีกครั้งหนึ่ง จะได้รับการเหลียวมอง และคิดได้ในสิ่งที่ทุ่มเทมาตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ถ้าเราปล่อยให้เส้นเลือดใหญ่นี้เปราะบางต่อไปอีก ลำปางทั้งเมืองซึ่งเสมือนเรือนร่างทั้งหมดก็จะป่วยไข้รักษาไม่หาย

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ฉบับที่ 984 ประจำวันที่ 27 มิถุนายน - 3 กรกฎาคม 2557)