มหากาพย์วิทยุชุมชน

วิทยุชุมชน เป็นสื่อชุดสุดท้ายที่ได้รับการปลดปล่อยจาก คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.)เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมาเหมือนจะเป็นจุดสิ้นสุดของปัญหา แต่กลับกลายเป็นการก้าวเข้าสู่หล่มโคลนแห่งความวุ่นวายสับสนมากขึ้นท่ามกลางการจัดการของเจ้าหน้าที่ฟองสบู่แห่ง กสทช.

มหากาพย์วิทยุชุมชน เหมือนจะเกือบถึงตอนจบ หลังจากที่ คสช.ประกาศฉบับที่ 79/2557 เรื่อง เงื่อนไขในการออกอากาศของสถานีวิทยุกระจายเสียงที่ได้รับอนุญาตทดลองประกอบกิจการ เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2557 

โดย ก่อนหน้านั้น เมื่อวันที่ 14 มิถุนายน 2557 ได้มีประกาศ คสช. ฉบับที่ 66/2557 เรื่อง การออกอากาศของสถานีวิทยุกระจายเสียงที่ได้รับอนุญาตทดลองประกอบกิจการกำหนด ให้สถานีวิทยุกระจายเสียงที่ได้รับอนุญาตทดลองประกอบกิจการออกอากาศต่อไปได้ ตามปกติ เมื่อได้ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่กำหนดไว้ในกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

คล้ายฟ้าหลั่งฝน บนผืนดินแตกระแหง จากวันนั้นชาววิทยุชุมชนต่างก็ตั้งตานับวันคอยเงื่อนไข จากข้อกำหนดอย่างเป็นทางการ 

เวลาผ่านไป 2 สัปดาห์ หลังวันที่ 14 มิถุนายน จนเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน 2557 ได้มีประกาศ สำนักงาน กสทช.ผ่านทางหนังสือพิมพ์และเว็บไซด์ เรื่อง แนวทางการออกอากาศของสถานีวิทยุกระจายเสียงที่ได้รับอนุญาตทดลองประกอบกิจการ โดยในประกาศฉบับนั้น กสทช.ได้กำหนดกฎเกณฑ์ ประกอบด้วย เป็นสถานีวิทยุที่ได้รับอนุญาตทดลองประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียงจากคณะกรรมการ กสทช. เท่านั้น ต้องผ่านการทดสอบมาตรฐานทางเทคนิคของเครื่องส่งวิทยุกระจายเสียง ที่กำหนดกำลังส่งออกอากาศไม่เกิน 500 วัตต์ ความสูงของเสาไม่เกิน 60 เมตร รัศมีการให้บริการไม่เกิน 20 กม.

วันต่อมาเลขาธิการ กสทช. ระบุว่าจะมีสถานีวิทยุจำนวน 377 สถานี ที่อาจจะได้ออกอากาศก่อนเพราะได้ใบอนุญาตทดลองประกอบกิจการฯ และผ่านการตรวจมาตรฐานเครื่องส่งแล้ว

แต่หลังจากวันนั้น เงียบกริบ ไม่มีแม้เสียงกระซิบ จาก กสทช.ไม่มีมนุษย์สักคน ใน กสทช.จะตอบคำได้ว่า เรื่องราวจะดำเนินต่อไปอย่างไร

จนกระทั่ง กสทช. ได้ออกประกาศ สำนักงาน  เรื่อง แนวทางปฏิบัติของสถานีวิทยุกระจายเสียงที่ได้รับอนุญาตทดลองประกอบกิจการ ในการออกอากาศตามประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ฉบับที่ 79/2557 ลงวันที่ 9 ก.ค. 2557 ออกประกาศผ่านทางเว็บไซด์ในวันที่ 10 ก.ค. 57 

เขาบอกว่าจะมีการปล่อย เรือ 3 ลำ ที่มีโอกาสออกอากาศได้

เรือลำแรก คือ ผู้ได้รับอนุญาตให้ทดลองประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียงที่ใช้เครื่องส่งที่ผ่านการตรวจสอบและเป็นไปตามมาตรฐานทางเทคนิค ให้ออกอากาศต่อไปได้ตามปกติ 

เรือลำที่สอง เป็นของผู้ได้รับอนุญาตให้ทดลองประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียงที่ใช้เครื่องส่งที่ยังไม่ผ่านการตรวจสอบ ให้ออกอากาศได้เมื่อเครื่องส่งได้ผ่านการตรวจสอบและเป็นไปตามมาตรฐานทางเทคนิค 

และเรือลำที่สาม สำหรับผู้ที่ได้ยื่นคำขออนุญาตทดลองประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียงไว้ตามประกาศคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ เรื่อง หลักเกณฑ์การอนุญาตทดลองประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียง พ.ศ.2555 แล้ว และคำขออยู่ในระหว่างการพิจารณา ให้ออกอากาศได้เมื่อได้รับอนุญาตและเครื่องส่งได้ผ่านการตรวจสอบและเป็นไปตามมาตรฐานทางเทคนิคตามประกาศ

ส่วนสถานีวิทยุชุมชนที่ถูกระงับการออกอากาศ เนื่องจากฝ่าฝืนประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ฉบับที่ 18/2557 เรื่อง การเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารต่อสาธารณะ ลงวันที่ 22 พฤษภาคม พุทธศักราช 2557 หรือกฎหมายที่เกี่ยวข้องให้ระงับการออกอากาศไว้จนกว่าเหตุแห่งการระงับนั้นจะสิ้นสุดลงหรือคดีถึงที่สุด แล้วแต่กรณี 

ผู้ที่นั่งอยู่ในเรือทั้ง 3 ลำจะออกอากาศได้ ก็ต้องเมื่อมาทำข้อตกลงและออกอากาศได้เมื่อ กสทช.ประกาศรายชื่อผ่านเว็บไซด์ กสทช.เท่านั้น และเมื่อได้อนุญาตให้ออกอากาศแล้ว สถานีวิทยุเหล่านั้นต้องดำเนินการยื่นคำขอรับใบอนุญาตให้ทำ นำเข้า มี ใช้ ซึ่งเครื่องวิทยุคมนาคม และตั้งสถานีวิทยุคมนาคม ตามพระราชบัญญัติวิทยุคมนาคม พ.ศ. 2498 ให้แล้วเสร็จภายใน 90 วัน มิฉะนั้น จะถูกเพิกถอนใบอนุญาตทดลองประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียง โดยต้องยุติการออกอากาศทันที 

กรณีนี้มีผู้ประกอบการได้รับผลกระทบ เพราะความล่าช้าในการอนุมัติใบอนุญาตฯแม้จะเป็นการต่ออายุเป็นปีที่ 2 ตั้งแต่เดือนมีนาคม เมษายน เวลาผ่านมา 3-4 เดือน หนักกว่านั้นบางรายทำเรื่องต่ออายุใบอนุญาตทดลองฯตั้งแต่เดือน พ.ย. 56 ก็ยังไม่ได้รับตัวจริง แม้เจ้าหน้าที่จะเช็คสถานะของใบอนุญาตฯว่าอนุมัติแล้ว ลงนามแล้ว แต่ยังอยู่ที่สำนักงานใหญ่ ก็ทำให้ไม่สามารถทำ MOU เพื่อขออนุญาตออกอากาศได้ เพราะต้องแสดงเอกสารตัวจริงเท่านั้น แต่หลังจากจากนั้นไม่กี่วัน กสทช.ก็ได้มีการอนุโลมว่า หาก กสทช.เขต ตรวจสอบสถานะใบอนุญาตว่าผ่านการอนุมัติจากบอร์ดแล้วสามารถอนุโลมใช้ใบเสร็จได้ ซึ่งนั่นหมายความว่า ผู้ประกอบการวิทยุต้องคอยเช็คข่าวสารที่ “อาจเปลี่ยนแปลงรายวัน”

สงคราม ยังไม่จบอย่าเพิ่งนับศพนักจัดรายการ ความสับสนท่ามกลางมหาสมุทรข่าวสาร ที่มีทั้งข่าวจริง ข่าวหลอก หากไม่มีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มก้อนก็อาจพลาดพลั้งเข้าไปอยู่ในกลุ่มที่หาผล ประโยชน์ด้วยการกล่าวอ้างสรรพคุณที่สามารถทำให้ผู้ประกอบการที่อยู่ในกลุ่ม หลุมดำ กลุ่ม 24 ก.ค. ได้ในสิ่งที่ต้องการได้

มหากาพย์วิทยุชุมชนยังอีกยาวไกล หลังจากที่วิทยุชุมชนได้ออกอากาศอีกครั้ง กสทช.เขต คงต้องรับบทหนักในการควบคุมดูแลวิทยุชุมชนให้เป็นไปตามข้อกำหนด รวมไปถึงการลักลอบออกอากาศของวิทยุที่ไม่มีใบอนุญาตทดลองประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียงอย่างที่เคยเป็นปัญหาก่อนหน้านี้

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ฉบับที่ 987 ประจำวันที่ 18 - 24 กรกฎาคม 2557)