เมื่อเราเปิดใจ สมุนไพรก็เป็นเรื่องใกล้ตัว

จำนวนผู้เข้าชม

บ่ายวันที่อากาศระอุอ้าว การได้ดื่มน้ำตรีผลาเย็นช่วยเรียกความชุ่มชื่นได้ดีทีเดียว ในอาคารจำหน่ายผลิตภัณฑ์สมุนไพร ลูกค้าทุกคนจะได้รับน้ำสมุนไพรถ้วยเล็ก ๆ บริการฟรี แน่นอน นี่คือหนึ่งในผลผลิตเพียงเสี้ยวเดียวจากการทุ่มเทแรงกายแรงใจของชายสูงวัยที่กำลังนั่งยิ้มอยู่ตรงหน้า

           

36 ปีก่อน มานพ ประโลมรัมย์ ข้าราชครูด้านการเกษตรในสังกัดศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนภาคเหนือลำปาง กรมการศึกษานอกโรงเรียน กระทรวงศึกษาธิการ ได้บุกเบิกโครงการสมุนไพรครบวงจรและโครงการเกษตรธรรมชาติให้กับศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนภาคเหนือ ช่วงเวลานั้นจึงมีโอกาสแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับปราชญ์ด้านสมุนไพรและหมอพื้นบ้านอยู่เนือง ๆ กระทั่งซึมซับเรื่องราวของสมุนไพรไว้มากมาย และในที่สุดก็ตัดสินใจลาออกจากชีวิตราชการพร้อมภรรยา คือ บุญญรัตน์ ประโลมรัมย์ เพื่อมาก่อตั้ง “ชมรมรักษ์สมุนไพรลำปาง” ในปี พ.ศ. 2540ด้วยเงินที่กู้มาหลายล้านบาท

           

ชมรมรักษ์สมุนไพรลำปางปลูกสมุนไพรเองได้เพียง 30 เปอร์เซ็นต์ เพราะมีพื้นที่จำกัด จึงได้สร้างเครือข่ายความร่วมมือด้วยการส่งเสริมให้เกษตรกรในพื้นที่หันมาปลูกพืชสมุนไพร เพื่อช่วยบรรเทาปัญหาราคาพืชไร่ตกต่ำ เป็นการสร้างงาน สร้างอาชีพ และกระจายรายได้ เกษตรกรเองก็ยินดีที่จะเข้าร่วมเป็นสมาชิกชมรมฯ โดยพวกเขาจะนำวัตถุดิบสมุนไพรมาส่งขายให้ 70 เปอร์เซ็นต์

           

อย่างไรก็ตาม ที่นี่นับว่าเป็นการดำเนินงานเกี่ยวกับสมุนไพรแบบครบวงจรเลยทีเดียว เพราะภายในพื้นที่ 16 ไร่นี้มีตั้งแต่ขั้นตอนแรก คือ ปลูก โดยปลูกสมุนไพรบางส่วนไว้ในอุทยานสมุนไพร ซึ่งผู้มาเยี่ยมชมสามารถเข้าไปเดินชมได้ เราจะได้เห็นสมุนไพรแปลก ๆ ที่ไม่เคยรู้จักมาก่อนหลายชนิด บางชนิดไม่เคยเห็นนานจนแทบหลงลืมไปแล้วด้วยซ้ำ ขั้นตอนที่สอง คือ แปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ ภายในโรงงานขนาดเล็ก ที่แบ่งเป็นผลิตภัณฑ์ประเภทยา ประเภทเครื่องสำอาง และประเภทอาหาร โดยไม่เพียงผลิตในนามของตนเอง ยังรับจ้างผลิตให้กับผู้สนใจอีกด้วย ส่วนขั้นตอนสุดท้าย คือ การจำหน่าย ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ จะถูกนำมาวางจำหน่ายในอาคารจำหน่ายผลิตภัณฑ์สมุนไพรทางด้านหน้าของชมรมฯ ในแต่ละวันมีลูกค้ามากมายแวะเวียนมาซื้อหา

           

“บางคนก็เข้ามาซื้อสมุนไพรโดยศึกษามาก่อนแล้วว่าชนิดไหนบรรเทาอาการอะไร ขณะที่บางคนยังไม่รู้ เขาจะมาเล่าอาการให้ฟัง เราก็ให้คำแนะนำไป บางคนเป็นโรคร้าย สิ่งสำคัญคือกำลังใจและความเชื่อมั่นในการรักษาด้วยสมุนไพร ซึ่งเป็นการเยียวยาร่างกายแบบองค์รวม บางครั้งอาจต้องใช้เวลาสักหน่อย” มานพอธิบาย ชายสูงวัยสะสมความรู้ด้านสมุนไพรไว้มากมาย ที่นี่จึงมักจะมีผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ ออกมาวางจำหน่ายเสมอขณะเดียวกันก็ต้องอิงกระแสความนิยมในท้องตลาดด้วยเหมือนกัน

           

“ต้องยอมรับครับว่า การใช้สมุนไพรบางทีมันก็เป็นกระแส อย่างช่วงนี้ตรีผลา ช่วงก่อนน้ำมันมะรุม ช่วงก่อนโน้นอาจจะเป็นชนิดอื่น แต่เราก็มียืนพื้นของเราอยู่แล้วหลายชนิด” มานพว่าพลางยิ้ม จะว่าไปแล้ว ผลิตภัณฑ์สมุนไพรของชมรมฯ ที่มีมากกว่า 150 ขนาน ใช้พืชสมุนไพรมากกว่า 90 ชนิด ก็น่าจะตอบโจทย์ หรือครอบคลุมความต้องการของใครสักคนมากพอสมควร

           

ไม่เพียงเท่านั้น การให้บริการในรูปแบบของ “สปาไทย” ยังเป็นที่นิยมของคนลำปาง ไม่ว่าจะเป็นอบไอน้ำสมุนไพร แช่น้ำสมุนไพร ขัดหน้า-ขัดตัวด้วยสมุนไพร พอกตัว-พอกหน้าด้วยโคลน / นมสดบัวหิมะ นวดแผนไทย (นวดฝ่าเท้า / นวดประคบ / นวดน้ำมัน) ซึ่งในแต่ละวันมีลูกค้าแวะเวียนมาใช้บริการไม่ขาดสาย ถึงกับต้องจองล่วงหน้าข้ามวันก็มี

           

“บางทีก็มาดูงานกันครับ มากันเป็นร้อย ๆ คนจากจังหวัดไกล ๆ” มานพเล่าพลางยิ้ม

           

ทุกวันนี้ ใคร ๆ ต่างก็รับรู้กันแล้วว่า การรักษาด้วยแพทย์ทางเลือก หรือสมุนไพรนั้น ได้ผลจริง เพียงแต่ต้องอาศัยระยะเวลา ซึ่งอาจไม่ทันใจเหมือนยาแผนปัจจุบัน แต่นี่คือทางเลือก ทางรอดของผู้ป่วยจำนวนไม่น้อย

           

เรานึกไม่ออกว่า นอกเหนือจากตราอภัยภูเบศรของมูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรฯ จังหวัดปราจีนบุรี จะมีแบรนด์สมุนไพรไทยใดที่ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับสมุนไพรได้ครบวงจรเฉกเช่นชมรมรักษ์สมุนไพรลำปางของเราอีกบ้าง

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์  ฉบับที่ 1091 วันที่ 12 - 18 สิงหาคม 2559)