ไร่ข้าวโพด ผู้ร้ายสำคัญ หมอกควัน”ลำปาง”

จำนวนผู้เข้าชม

ในห้วงระยะเวลาราวเดือนกุมภาพันธ์ – เมษายนของทุกปี   คนภาคเหนือตอนบน และคนลำปางต่างต้องเผชิญกับวิกฤตหมอกควัน ที่ฟุ้งกระจายมาจากประเทศเพื่อนบ้าน ในขณะที่อีกด้านหนึ่งปัญหาหมอกควัน ที่ก่อนหน้านี้ไม่ได้มีการพูดถึงกันมากนัก คือการบุกรุกแผ้วถางป่า ทำไร่ข้าวโพด

ไร่ข้าวโพด เมื่อเก็บเกี่ยวแล้วก็เหลือซังข้าวโพด ต้น ใบที่ชาวบ้านใช้วิธีที่ง่ายที่สุด คือการเผา  เมื่อสิ้นสุดฤดูกาล สำหรับลำปางพื้นที่ปลูกข้าวโพด 163,000 ไร่ กลายเป็นกลุ่มควันขนาดใหญ่ แผ่ขยายไปทางเชียงใหม่ และเป็นควันพิษอบอวลอยู่ในจังหวัดลำปาง ซึ่งมีลักษณะเหมือนแอ่งกระทะ

ผู้ใดทำให้ชาวบ้านตื่นตัวมาปลูกข้าว โพดกันจำนวนมาก  มีการพูดถึงบริษัทเกษตรอุตสาหกรรมขนาดใหญ่บริษัทหนึ่ง   ที่ส่งเสริมให้ชาวบ้านปลูกข้าวโพด ตั้งแต่เชียงใหม่มาถึงลำปาง จนกระทั่งมีการบุกรุกป่าอย่างขนานใหญ่หลายแสนไร่ แต่ก็เอาผิดไม่ได้ เพราะการบุกรุกป่า กับการทำไร่ข้าวโพดถูกตัดตอนว่าเป็นเรื่องของชาวบ้าน

หมอกควันจากเศษซากข้าวโพด คือมลพิษ คือฆาตกรที่ฆ่าคนอย่างเลือดเย็น       

ปีที่แล้วในช่วงเกิดหมอกควัน   พบฝุ่นละอองขนาดเล็กสูงกว่าค่ามาตรฐาน โดยเฉพาะในอำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ พบถึง 47 จุด   แต่ที่น่าตกใจคือ   ค่าฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM 10) ที่สูงกว่า 200 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร ติดต่อกันนานกว่า 10 วัน  สูงที่สุด อยู่ที่นี่ จังหวัดลำปาง

หลายคนเริ่มพูดถึงไร่ข้าวโพด และบริษัทยักษ์ใหญ่ด้านเกษตรอุตสาหกรรม ที่ว่ากันว่าเป็นทั้งผู้สนับสนุนและผู้ทำลาย

และเป็นครั้งแรกที่ร่างแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (2560 – 2564) ที่จะนับหนึ่งปีหน้า ในยุทธศาสตร์ที่ 4 ว่าด้วยการเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน เขียนถึงปัญหาหมอกควันและไร่ข้าวโพด

แผนพัฒนา เสนอว่าการแก้ไขปัญหาวิกฤตหมอกควัน ไฟป่า ในเขตภาคเหนือ จะต้องประสานกับประเทศเพื่อนบ้าน ทั้งในระดับพหุภาคี และทวิภาคี ตามข้อกำหนดในข้อตกลงอาเซียน เรื่องมลพิษจากหมอกควันชายแดน

ที่สำคัญคือการดำเนินการบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มงวดและเป็นธรรม สำหรับการแก้ปัญหาหมอกควัน จากการเผาเศษวัสดุทางการเกษตร เช่น ข้าวโพด ควรมีการวิจัยพืชอื่นทดแทนที่เหมาะสม มีตลาดรองรับและคุ้มค่ากว่า และสร้างอาชีพทดแทน อาทิ การท่องเที่ยวชุมชน

ปัญหาหมอกควันจากไร่ข้าวโพดอาจดูไม่ยุ่งยากเท่าปัญหาการเผาป่าทั่วไป ซึ่งระบุพิกัดแน่นอนไม่ได้ แต่การทำไร่ข้าวโพด ก็ไม่แตกต่างไปจากการลุกขึ้นมาเลี้ยงไก่ของเกษตรกรทั้งประเทศในอดีต ด้วยการสนับสนุนของบริษัทยักษ์ใหญ่รายหนึ่ง เพื่อขายอาหารไก่ สุดท้ายเกษตรกรต้องรวมตัวกันขนลูกไก่ไปทิ้งทะเล ด้วยราคาไก่ที่ตกต่ำ

คำว่าบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มงวดนั้น คงได้เพียงชาวบ้าน คนตัวเล็กตัวน้อยเป็นผู้ต้องหา ส่วนเป็นธรรม คงเป็นเรื่องของบริษัทยักษ์ใหญ่รายนั้น พวกเขาได้รับความเป็นธรรมในการทำมาหากินบนความทุกข์ยากเดือดร้อนของชาวบ้านเสมอ

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์  ฉบับที่ 1105 วันที่ 18 - 24 พฤศจิกายน 2559)