พลิกวิกฤติ เป็นโอกาส สหรัฐตัดจีเอสพีไทย

จำนวนผู้เข้าชม

ไม่นานนัก หลังประเทศไทยแบน 3 สารเคมี ข่าวที่ทำให้คนไทยตั้งคำถาม และอาจหวาดหวั่นต่ออนาคตของประเทศ คือข่าวประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ลงนามในคำสั่งยกเลิกการให้สิทธิพิเศษทางการค้าแก่ประเทศไทยหรือจีเอสพี หลายรายการ รวมถึงผลิตภัณฑ์อาหารทะเล มูลค่าราว 4 หมื่นล้านบาท โดยจะมีผลใช้บังคับภายใน 6 เดือนนี้

มีข้อสันนิษฐานบางประการ ในมาตรการของสหรัฐครั้งนี้ เรื่องการแบน 3 สารเคมี ก็เป็นเรื่องหนึ่ง รวมทั้งการห้ามนำเข้าชิ้นส่วนและเครื่องในหมู นับเนื่องจากปี 2557 ด้วยเหตุผลความปลอดภัยทางอาหาร ซึ่งตั้งแต่ยุคบารัก โอบามา พยายามกดดันให้ประเทศไทยเปิดตลาด จนกระทั่งยุคโดนัลด์ ทรัมป์ เขาบอกว่าสหรัฐเสียดุลการค้ากับประเทศไทยจำนวนมาก ดังนั้นจึงควรนำเข้าเนื้อหมูจากสหรัฐ เพื่อชดเชยการขาดดุล

แต่ไม่ว่าเหตุผลจะเป็นประการใด สิ่งที่ประเทศไทยจะต้องเผชิญจากนี้ คือ รายได้ของประเทศจากการส่งออกไปสหรัฐจะลดลงจำนวนใม่น้อย

ในความเป็นจริง ในวิกฤตการณ์จีเอสพี อาจเป็นโอกาสสำหรับประเทศไทย ที่จะยืนบนขาของตัวเอง ในระยะยาว แม้ในเฉพาะหน้านี้ เราปฎิเสธไม่ได้ว่า การตัดจีเอสพี 573 รายการของสหรัฐ ย่อมส่งผลกระทบต่อประเทศไทยอย่างแน่นอน ทั้งการส่งออก ทั้งโรงงานที่ผลิตสินค้าทั้งหมดต้องลดการผลิต และส่งผลกระทบต่อภาวะว่างงานส่วนหนึ่ง

นายทวิสันต์ โลณานุรักษ์ อดีตเลขาธิการหอการค้าภาคอีสาน วิเคราะห์ว่า จีเอสพี คืออุปสรรคในการพัฒนาภาคอุตสาหกรรม เพราะถ้ารอความช่วยเหลือตลอดเวลา ก็คล้ายกับลูกที่เลี้ยงไม่โต หรือคล้ายกับคนป่วยที่ต้องใช้ออกซิเจนช่วยหายใจ วันนั้นที่เขาเอาถังออกซิเจนออก เราก็ตายทันที

การที่สหรัฐตัด จีเอสพี ถ้ามองในแง่บวก คือการเลิกทาส เหมือนที่รัชกาลที่ 5 ประกาศเมื่อในอดีต นับตั้งแต่เลิกทาสแล้ว ทำให้คนไทยอีกกลุ่มหนึ่งมีความเข้มแข็ง และสามารถยืนบนขาของตัวเองได้จนถึงวันนี้ ถ้าไม่มีเหตุการณ์ในวันนี้ อนาคตของประเทศไทยก็จะคล้ายกับเมืองขึ้นของประเทศมหาอำนาจ

อำนาจต่อรองจะไม่มี เราอาจถูกมัดมือชกจนเราอ่อนแอยิ่งขึ้น เพราะเขามองจุดอ่อนของเราจาก จีเอสพี ถ้าไม่มีเราจะอยู่ไม่ได้ ถึงเวลาแล้วที่เราจะไม่ง้อ จีเอสพี อีกต่อไป ทั้งนี้ผู้บริหารของประเทศไทยมีโอกาสที่ดีมาก ที่จะได้แสดงฝีมือให้วิกฤตินี้เป็นโอกาส

สหรัฐให้สิทธิ จีเอสพี แก่ประเทศต่างๆ ประมาณ 125 ประเทศ ครอบคลุมสินค้า 3,500 รายการ สำหรับประเทศกำลังพัฒนาทั่วไป โดยสหรัฐเริ่มให้สิทธิทางภาษีแก่ประเทศเหล่านั้น โดยตราเป็นกฎหมายตั้งแต่ปี 2517 เมื่อกฎหมายหมดอายุลงก็จะมีการต่ออายุออกไปเป็นระยะ

ในอดีต ไม่เพียงประเทศไทย สหรัฐมีการยกเลิกการให้สิทธิ จีเอสพี แก่ประเทศที่ไม่ปฎิบัติตามหลักเกณฑ์ที่วางไว้ เช่น กรณีเบลารุส กรณีไม่คุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา กรณีบังกลาเทศ ไม่คุ้มครองสิทธิแรงงาน และมีอีกบางประเทศที่ถูกยกเลิก จีเอสพี อย่างถาวร เนื่องจากระดับการพัฒนาสูงมาก จนไม่จำเป็นต้องใช้สิทธิจีเอสพีอีก เช่น ไต้หวัน เกาหลี สิงคโปร์

ดังนั้น การยกเลิกสิทธิจีเอสพี จึงมีมุมบวกที่ดีสำหรับประเทศไทย หากไม่ไปกังวลค้นหาสาเหตุ นอกจากการพลิกวิกฤติเป็นโอกาส นี่ก็อาจแปลว่าประเทศไทยได้พัฒนามาถึงจุดที่มีความแข็งแกร่ง จนสามารถทำการค้าคุณภาพ ที่ไม่ต้องอาศัยสิทธิพิเศษใดๆอีก

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ ฉบับที่ 1248 วันที่ 1 - 14 พฤศจิกายน 2562)