ไฟป่า อย่าปิดฟ้าด้วยฝ่ามือ

จำนวนผู้เข้าชม

แม้จะมีประกาศห้ามเผาป่า ในพื้นที่ 9 จังหวัดภาคเหนือ เพื่อป้องกันการเพิ่มขึ้นของฝุ่นละอองขนาดเล็ก หรือ PM 2.5 แต่ป่าก็ยังถูกเผา และเป็นปัญหาซ้ำซากที่เกิดขึ้นทุกปี ในช่วงเดือนมกราคม – เมษายน ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเกษตรกรเผาเศษซากวัสดุ เพื่อเตรียมพื้นที่ทำการเกษตร หรือด้วยสภาพอากาศที่แห้งแล้ง เกิดไฟปะทุขึ้นมา และลามไปอย่างรวดเร็ว

แต่ไม่ว่าสาเหตุจะมาจากสิ่งใด นี่เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นทุกปี และเป็นปรากฏการณ์ร่วมที่เกิดขึ้นทั้ง 9 จังหวัด มาอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดฝุ่นละอองขนาดเล็กที่เกินมาตรฐาน และส่งผลต่อสุขภาพอนามัยของผู้คนจำนวนไม่น้อยในแต่ละปี ห้วงสัปดาห์ที่ผ่านมา จังหวัดเชียงรายมีค่าฝุ่นละอองเกินมาตรฐานสูงที่สุดในประเทศ แต่ค่าเฉลี่ยฝุ่นละอองเกินมาตรฐาน คงไม่มีพื้นที่ใดเทียบพื้นที่ลำปางได้

ไฟป่าไม่ใช่เรื่องแปลก ค่าฝุ่นละอองเกินมาตรฐานก็เป็นเรื่องปกติ เพราะเราดูแล แก้ปัญหาเหล่านี้แบบไฟไหม้ฟาง และเราก็ไม่ได้ใส่ใจที่จะหาวิธี วางระบบแก้ปัญหาในระยาว กรุงเทพ และจังหวัดในภาคกลาง เช่น จังหวัดสระบุรี ที่มีปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก จากการระเบิดหินขั้นวิกฤติ ถ้าไม่มีการตรวจวัดด้วยเครื่องมือวัดสภาพอากาศ เราก็จะไม่ตื่นตัว และก็จะใช้ชีวิตไปตามปกติ

ความจริง ปัญหาเหล่านี้ เกิดขึ้นนานมา ตามสภาพการเจริญเติบโตของเมือง โรงงานอุตสาหกรรมมากขึ้น ในพื้นที่ปริมณฑล คนใช้รถยนต์ปล่อยควันเสียในเมืองใหญ่เพิ่มขึ้น และการเผาป่าในจังหวัดภาคเหนือมากขึ้น แต่เครื่องไม้เครื่องมือ ที่จะวัดสภาพอากาศ และแปรค่าอย่างเที่ยงตรง การโหมกระพือข่าวฝุ่นจิ๋ว 2.5 เพิ่งจะเกิดขึ้น

ในห้วงระยะเวลาที่ผ่านมา จังหวัดลำปางมีปัญหาไฟป่า เรียกได้ว่าขั้นวิกฤติ และต้องชื่นชม กับการทุ่มเท ดูแลแก้ปัญหาของท่านผู้ว่าฯ ทรงพล สวาสดิ์ธรรม  ที่ไปอำนวยการดับไฟด้วยตัวเอง ถือถังน้ำไปดับไฟด้วยตัวเอง จนถูกลมเปลี่ยนทิศ กลุ่มควันและไฟโอบล้อมผู้ว่าฯ แต่โชคดีที่ฝ่าควันและไฟมาได้

มีรายงานว่า ไฟป่าโหมหนักอย่างต่อเนื่อง โดยหลายพื้นที่ เผชิญหมอกควันอันตรายเจ้าหน้าที่ทั้งภาครัฐ ฝ่ายปกครอง ทหารจากมณฑลทหารบกที่ 32 เจ้าหน้าที่ชุดเสือไฟและจิตอาสา ชาวบ้านในพื้นที่ต่างระดมกำลังเข้าช่วยดับไฟกันทั้งวันทั้งคืนแต่ก็ยังไม่สามารถดับไฟที่เกิดขึ้นได้ ประกอบกับภูมิประเทศเป็น ภูเขา มีหน้าผาสูงชัน บางจุดเป็นหุบเข้าหรือเหวลึก ซึ่งเจ้าหน้าที่ไม่สามารถลงไปดับไฟ จึงทำให้เกิดการเผาไหม้และลุกลามขยายวงกว้าง

ไฟป่ายังคงไม่มอดดับไปโดยง่าย คำสั่ง ประกาศห้ามเผาป่า ก็ยังคงเป็นคำสั่ง ประกาศห้าม เหมือนกฎหมาย เหมือนประกาศต่างๆของประเทศนี้ ที่มีไว้เพื่อให้รู้ว่ามีอยู่ ค่าฝุ่นละอองเกินมาตรฐานก็ยังเกินมาตรฐาน เพราะสภาพแวดล้อมไม่ได้เปลี่ยน หน่วยงานบางหน่วย เช่น ปตท.ก็ยังคงติดตั้งเครื่องพ่นละอองน้ำที่กรุงเทพ เพื่อลดปริมาณฝุ่นจิ๋ว แต่ข่าวในสื่อกระแสหลัก หายไปแล้ว เพราะมีเรื่องอื่นน่าสนใจกว่า

ค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กเกินมาตรฐาน จากการเผาป่าที่ลำปาง ก็ยังคงมีอยู่ในระดับที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ทั้งระยะสั้นคืออาการระคายเคือง หายใจติดขัด และระยะยาวจากการสะสมฝุ่นพิษในร่างกาย จนไปแสดงผลในวันหนึ่ง

ไฟป่า ก็คือไฟป่า มันคือปรากฏการณ์ที่สะท้อนถึงความไร้ประสิทธิภาพในการแก้ปัญหาของรัฐ ผลต่อสุขภาพก็เป็นเรื่องที่ชาวบ้านต้องดูแลใส่ใจ แม้จะไม่มีข่าวการวัดคุณภาพอากาศเป็นรายวันอีก อย่าพยายามทำให้ปัญหาใหญ่เป็นเรื่องเล็ก หรือจัดการข้อมูลข่าวสารให้มันอยู่ในช่องทางที่เป็นทางการ ซึ่งอาจเลือกพูดเฉพาะที่คนจะสบายใจ

อย่าปิดฟ้าด้วยฝ่ามือ แทนที่จะจัดการบริหารข่าว ก็ให้ความจริงกับชาวบ้าน ให้เขาได้รับรู้ ข้อมูลข่าวสารที่ครบถ้วน รอบด้าน เพื่อให้พวกเขามีข้อมูลที่เพียงพอในการจัดการดูแลชีวิตตัวเอง

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ฉบับที่ 1221 วันที่ 15 - 21 มีนาคม 2562)