เปิด“ประเพณี 12 เดือน ร้อยมุมมองวิถีไทย” ในนิทรรศการภาพถ่าย

การถ่ายทอดความงดงามของประเพณีไทยและบอกเล่าวิถีชีวิตทำได้หลายช่องทาง และในครั้งนี้เป็นการนำเสนอผ่านเลนส์จากฝีมือช่างภาพมืออาชีพ รวมถึงช่างภาพคลื่นลูกใหม่ที่สนใจถ่ายภาพ กับกิจกรรมการจัดประกวด 4 ซีซั่น โดย กรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) และ สมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ แล้วนำมาจัดแสดงมากกว่า 200 ภาพ ในนิทรรศการภาพถ่าย “ประเพณี 12 เดือน ร้อยมุมมองวิถีไทย” ไม่เพียงสะท้อนถึงความเป็นไทยที่น่าภาคภูมิใจเท่านั้น แต่ยังพัฒนาวงการถ่ายภาพของประเทศไทย เห็นได้จากที่มีภาพถ่ายเข้าร่วมประกวดมากกว่า 3,600 ภาพ

สำหรับการจัดแสดงนิทรรศการครั้ง นำเสนอผลงานภาพถ่ายของผู้ได้รับรางวัลชนะเลิศ  4 คน  นายอัครายช์ เพ็ชร์อำไพ ภาพประเพณีสงกรานต์ ก่อพระเจดีย์ทราย ชายหาดบางแสน จ.ชลบุรี นายรุสลี แยนา ภาพประเพณีแข่งเรือ เทศกาลแข่งเรือบ้านฉัน จ.ปัตตานี  นายสมชาย อิ่มชู ภาพประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ รวมใจเป็นหนึ่ง วัดสระเกศ กรุงเทพฯ  และ นายพิชญวัฒน์ ปรุงศักดิ์ ภาพประเพณีแห่ผ้าพระบฏพระราชทานถวายพระบรมธาตุนครศรีธรรมราช มาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุ วัดพระมหาธาตุ จ.นครศรีธรรมราช รวมถึง ผลงานรางวัลดีเด่น ในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา ซึ่งได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการ โดยมีพิธีมอบรางวัลพร้อมตัดริบบิ้นเปิดนิทรรศการ ที่บริเวณผนังโถง ชั้น 4-5 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร เมื่อวันก่อน

 

นางสาวลิปิการ์ กำลังชัย รองอธิบดี สวธ กล่าวว่า การประกวดภาพถ่ายครั้งนี้เปิดโอกาสให้ประชาชนร่วมถ่ายทอดมุมมองความงามของประเพณีและวิถีชีวิตไทยผ่านเลนส์กล้อง สะท้อนให้เห็นถึงพลังของวัฒนธรรมที่ยังงดงามและน่าภาคภูมิใจ ซึ่งโครงการประกวดใช้เวลาถึงหนึ่งปีเต็มในการเก็บบันทึกภาพประเพณีและเทศกาลต่างๆ รวม 59 รายการจากทั่วประเทศ  โดยมีรายการที่ขึ้นบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ในสาขาแนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม ประเพณีและเทศกาล (ระหว่างปี พ.ศ. 2552 - 2565)  35 รายการ อาทิ ประเพณีลอยกระทง ประเพณีออกพรรษา ประเพณีปอยส่างลอง  ประเพณีแข่งเรือ งานวิวาห์บาบ๋า และผีตาโขน เป็นต้น ผลงานที่เข้าประกวดไม่เพียงแต่สร้างความตื่นตาตื่นใจแก่ผู้ชม แต่ยังเป็นสื่อที่ทรงพลังส่งเสริมภาพลักษณ์ของประเทศไทยในยุคโซเชียลมีเดียเพียงแค่ปลายนิ้วสัมผัส ภาพถ่ายเหล่านี้ก็เผยแพร่สู่สายตาชาวโลก ดึงดูดนักท่องเที่ยวจากนานาประเทศให้มาเยือนไทย

 

“ช่างภาพแต่ละคนมุ่งมั่นเดินทางไปค้นหามุมมองใหม่ๆ ถ่ายทอดเรื่องราวที่น่าประทับใจเกี่ยวกับประเพณีและวัฒนธรรมไทย ทั้งความเชื่อ ความศรัทธา และพลังของชุมชนออกมาได้อย่างน่าสนใจ” นางสาวลิปิการ์ กล่าว

นายขจร พีรกิจ อุปนายกสมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ กล่าวว่า โครงการนี้จัดขึ้นเพื่อรวบรมภาพถ่ายประเพณีและเทศกาลทั่วประเทศที่มีคุณภาพและสวยงาม เพื่อใช้เป็นสื่อประชาสัมพันธ์ในการร่วมอนุรักษ์ สืบสานมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ  โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินงานจากงบอุดหนุนของกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ซึ่งมีการจัดประกวดภาพถ่ายทั้งหมด จำนวน 4 ครั้ง  และมีผู้สนใจส่งผลงานเข้าร่วมประกวดมากถึง 3,603 ภาพ ทั้งหมดเป็นภาพถ่ายในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา ทำให้ได้ภาพที่ทันสมัยและสะท้อนมุมมองใหม่ๆของประเพณีและเทศกาลของไทยได้อย่างดียิ่ง

นายพิชญวัฒน์ ปรุงศักดิ์ ช่างภาพมืออาชีพ เดินทางไปเหนือจรดใต้เพื่อเก็บบันทึกภาพประเพณี เจ้าของผลงานชนะเลิศ “ภาพประเพณีแห่ผ้าพระนฎพระราชทานถวายพระบรมธาตุนครศรีธรรมราช มาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุ วัพระมหาธาตุ จังหวัดนครศรีธรรมราช“ ในซีซั่น 4  เล่าถึงที่มาว่า  เริ่มจากตนส่งภาพงานวิวาห์บาบ๋าร่วมประกวดซีซั่น 1 ได้รางวัลดีเด่น จึงตั้งใจส่งภาพประกวดซีซั่นต่อไป ซึ่งก็ได้รางวัลดีเด่น กระทั่งมาถึงซีซั่นล่าสุดยอมรับว่ากดดันมาก เวทีนี้ช่างภาพล้วนมีฝีมือมาก ต้องทำการบ้านเยอะ ซึ่งประเพณีแห่ผ้าพระบฎถวายพระบรมธาตุนครศรีธรรมราช เป็นหนึ่งในรายการประเพณืที่กำหนด ก็ศึกษาเกี่ยวกับประเพณีเพื่อให้เกิดความเข้าใจตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ เช่น ผ้าพระราชทานสำหรับห่มพระธาตุฯ จะมาถึงในช่วงเย็น รวมถึงผ้าของชาวบ้าน  ช่วงตลอดทั้งวันที่รอเวลา เดินหามุมที่น่าสนใจ กระทั่งเห็นครอบครัวหนึ่งกำลังแห่ผ้าเดินเวียนรอบพระบรมธาตุ ภาพที่เห็นเป็นเงาของเด็กชายถือดอกบัวปรากฎบนผ้าที่พ่อแม่ถือ ฉากหลังเป็นพระธาตุ ประทับใจในแสง เงา องค์ประกอบ  ทั้งยังสื่อถึงความศรัทธา ตนเองรีบวิ่งตามไปบันทึกจนได้ภาพที่ชนะเลิศครั้งนี้

“การประกวดภาพถ่ายไม่เพียงเป็นกำลังใจให้คนรักการถ่ายภาพมีแรงบันดาลใจสร้างสรรค์ผลงานดีๆ ยังช่วยให้ผู้คนหันมาสนใจเรื่องราวความงดงามของวิถีวัฒนธรรมและประเพณีท้องถิ่นตามภูมิภาคต่างๆ ของไทยมากขึ้น ทั้งยังรวบรวมภาพถ่ายสื่อให้เห็นประเพณีของไทยมีตั้งแต่เหนือยันใต้ให้เรียนรู้มากที่สุด ช่างภาพหรือคนที่ชอบท่องเที่ยวชมนิทรรศการนี้ไม่ผิดหวังแน่ บางประเพณีหลายคนอาจยังไม่รู้จัก เป็นอะไรที่อเมซิ่ง “ นายพิชญวัฒน์ กล่าว

 

ด้าน นายสมชาย อิ่มชู ช่างภาพอิสระ กล่าวว่า ชอบบันทึกภาพเพื่อเก็บเป็นสตอรี่ส่วนตัว เลือกประเพณีห่มผ้าแดงภุเขาทอง เพราะหนึ่งปีมีครั้งเดียว เห็นถึงความสนใจของคนกรุงเทพฯ ร่วมประเพณี  ซึ่งพบไม่บ่อยนัก ผลงานดูเรียบง่าย ได้แสงเงา พลังศรัทธาคนจำนวนมากเดินขึ้นภูเขาทองและความสวยงามของสถาปัตยกรรม  ตั้งใจให้ภาพเป็นธรรมชาติที่สุด ส่งภาพเดียวเข้าประกวดในซีซั่นนี้ ไม่คาดคิดจะชนะเลิศ ปกติภาพประกวดจะเป็นประเพณีในต่างจังหวัด จากภาพนี้เชื่อว่า จะเป็นแรงบันดาลใจให้ช่างภาพไปค้นหามุมนี้หรือมุมมองใหม่ๆ ของงานห่มผ้าแดงวัดสระเกศฯ ปีหน้าตนมีมุมในใจที่อยากจะบันทึกที่นี่เช่นกัน การถ่ายภาพเป็นงานศิลปะแขนงหนึ่ง วาดภาพผ่านเลนส์กล้อง ยุคสมัยนี้การถ่ายภาพง่าย มีการผสมเอไอ ถ้ามีใจรักแนะนำให้มุ่งมั่นตั้งใจ

 

มาไกลจากปัตตานี นายรุสลี แยนา ลั่นชัตเตอร์ภาพเทศกาลแข่งเรือบ้านฉัน จ.ปัตตานี คว้าขนะเลิศ  กล่าวว่า ทำอาชีพค้าขาย แต่ถ่ายภาพเป็นงานอดิเรก และส่งผลงานประกวด  ตั้งใจเก็บบันทึกภาพประเพณีแข่งเรือที่ปัตตานีบ้านเกิด ซึ่งจัดงานอย่างยิ่งใหญ่ ในภาพมีการตีกลองเชียร์คนแข่งเรือให้มีความฮึกเหิม ถือเป็นอีกไฮไลต์นอกจากแข่งพายเรือ ใช้เวลานานนับชั่วโมงเฝ้าคอยจังหวะและระยะเรือพายสองลำให้อยู่ในตำแหน่งที่พอดี  ชอบถ่ายภาพวิถีวัฒนธรรมที่แสดงพลังวัฒนธรรมภาคใต้ที่สวยงาม เล่าเรื่องในจังหวัดให้คนอยากมาสัมผัส นิทรรศการนี้สร้างการเรียนรู้วัฒนธรรมต่างพื้นที่ อาจไม่ใข่ประเพณีเทศกาลที่คนส่วนใหญ่คุ้นเคย

ตามมาดูนิทรรศการภาพถ่าย “ประเพณี 12 เดือน ร้อยมุมมองวิถีไทย” จัดแสดงตั้งแต่วันที่ 17 - 22 ก.ย. 2567 บริเวณผนังโถง ชั้น 4-5 หอศิลป์กรุงเทพ หรือชมความงดงามผ่านทาง e-book ภาพถ่ายประเพณี 12 เดือน ร้อยมุมมองวิถีไทย ที่ลิ้งค์ http://book.culture.go.th/12Traditions/

 

กอบแก้ว แผนสท้าน...เรื่อง