มายาเห็ดถอบ ‘คิดก่อนแชร์’ นอภ.แจงข่าว ภาพเข้าใจผิด

จำนวนผู้เข้าชม

นักวิชาการติงสื่อออนไลน์ไปเร็ว ผู้เสพต้อง “คิดก่อนคลิก” โดยเฉพาะสื่อมวลชนควรตรวจสอบ “เช็คก่อนแชร์” และควรมีหน่วยงานประชาสัมพันธ์ที่ออกมาชี้แจงให้ชัดเจน สร้างภาพลักษณ์ที่ดีคืนให้กับคนลำปาง

ด้านนายอำเภอห้างฉัตรแถลงข่าวชี้แจงภาพชาวบ้านเก็บเห็ดถอบ ที่ปรากฏเป็นข่าวเกิดจากความเข้าใจผิด ส่วนเจ้าของเห็ดไม่ติดใจเอาความ

·  วิจารณ์กระหึ่ม

           

จากกรณีที่มีข่าวรถกระบะยี่ห้ออิซูซุดีแม็ก บรรทุกเห็ดถอบมาเต็มคันรถ เกิดอุบัติเหตุยางแตกพลิกคว่ำ บริเวณใกล้กับปั๊มน้ำมัน ปตท.ห้างฉัตร ต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง ทำให้เห็ดถอบที่บรรทุกมาหลังรถเทกระจาดร่วงหล่นบนถนน และตามร่องกลางถนนจำนวนมาก  ในที่เกิดเหตุมีผู้บาดเจ็บ 2 ราย ที่โดยสารมากับรถยนต์คันดังกล่าว  จากนั้นได้มีชาวบ้านที่ผ่านมาประสบเหตุ ช่วยแจ้งเจ้าหน้าที่ตำรวจและเจ้าหน้าที่กู้ภัยให้การช่วยเหลือ  ขณะที่มีชาวบ้านอีกกลุ่มหนึ่ง จอดรถลงมาเก็บเห็ดถอบขึ้นรถไป โดยไม่สนใจช่วยเหลือผู้บาดเจ็บแต่อย่างใด  จนกลายเป็นกระแสวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักในสื่อสังคมออนไลน์  เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อช่วงเช้าของวันที่ 26 พ.ค.59 ที่ผ่านมา

·  นายอำเภอเรียกชี้แจง

เมื่อเวลา 10.30 น. วันที่ 30 พ.ค.59  ที่ห้องประชุมชั้น 2 อบต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง  นายวรวิทย์  ชัยสวัสดิ์ นายอำเภอห้างฉัตร  พร้อมด้วย พ.ต.อ.พิศุปกรณ์  น้อยปักษา ผกก.สภ.ห้างฉัตร  นายนิวัฒน์ ปะระมา นายก อบต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร  ทหารชุดมวลชนสัมพันธ์ มทบ.32 ประจำ อ.ห้างฉัตร  ได้มาประชุมพูดคุยกันเกี่ยวกับกรณีที่ได้เกิดอุบัติเหตุกระบะบรรทุกเห็ดถอบพลิกคว่ำร่องกลางถนน เลยปั๊มน้ำมัน ปตท. ขาขึ้น เขต ต.เวียงตาล อ.ห้างฉัตร  โดยมีภาพของชาวบ้านจำนวนมากเข้ามาเก็บเห็ดถอบที่ร่วงหล่นอยู่บริเวณร่องกลางถนน นำเสนอเป็นข่าวออกไปก่อนหน้านี้ จนเป็นกระแสวิพากษ์วิจารณ์เป็นวงกว้างว่า ชาวบ้านไม่ช่วยเหลือผู้ประสบเหตุมัวแต่แย่งกันเก็บเหตุ  สร้างความเสียหายต่อชาว อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง เป็นอย่างมาก

           

นายอำเภอห้างฉัตร จึงได้นัดกลุ่มชาวบ้านที่อยู่ในเหตุการณ์ พร้อมทั้ง นายสัญชัย ผลเจริญ และ น.ส.สราลี พึ่งวงษ์เขียน ผู้ประสบเหตุมาพูดคุยร่วมกัน พร้อมกับจะมอบเงินช่วยเหลือผู้ประสบเหตุ หลังจากได้รับความเสียหายซึ่งทราบว่าเห็ดถอบที่บรรทุกมาหายไปกว่า 700 กิโลกรัม

· ยืนยันช่วยเก็บจริง  

           

ด้านนางสมพร คำตัน อายุ 56 ปี ผู้ที่อยู่ในที่เกิดเหตุ และเป็นคนช่วยเก็บเห็ดส่งคืนให้เจ้าของ เล่าว่า ตนเองได้ยินเสียงรถจึงรีบออกมาดู  และทางเจ้าของได้จ้างให้ช่วยเก็บเห็ดให้ ตอนนั้นอยู่กัน 6 คน  ก็พยายามช่วยเก็บเท่าที่เก็บได้ ตอนนั้นก็มืดมากไฟส่องสว่างก็ไม่มี  ถุงที่ยังสภาพดีก็เก็บมารวบรวมไว้อยู่หลังรถ  ซึ่งก็มีคนที่ขับรถผ่านมาเจอลงมาเอาไป ตอนที่ตำรวจยังมาไม่ถึง แต่พอตำรวจมาทางตำรวจก็ช่วยไล่คนออกไป บางคนกลัวก็ไม่กล้าเอา แต่ก็ยังมีบางคนที่เอาไปอยู่ หลังจากช่วยเก็บเจ้าของก็ให้เงินมา 300 บาท และให้เห็ดเอาไปรับประทานส่วนหนึ่ง  หลังจากมีข่าวออกไปตนก็รู้สึกเสียใจที่ตั้งใจออกไปช่วยเหลือจริงๆ แต่มีคนมาต่อว่าแบบเสียหายเหมารวมคนห้างฉัตรทั้งหมด ซึ่งคนที่ปรากฏอยู่ในภาพส่วนใหญ่เป็นคนสัญจรผ่านไปมา อีกอย่างภาพนั้นเกิดหลังจากเจ้าของกลับออกไปแล้ว เป็นเห็ดเหลือที่เก็บไม่หมด

· รวมเงินมอบผู้ประสบเหตุ

          

ระหว่างที่พูดคุยกัน ทางเจ้าหน้าที่ตำรวจได้พยายามติดต่อผู้ประสบเหตุทางโทรศัพท์ แจ้งว่าไม่ได้เดินทางมา เนื่องจากเป็นการนัดกะทันหันจึงไม่สะดวก จึงได้ให้ผู้เสียหายพูดคุยกับนายอำเภอทางโทรศัพท์ เพื่อทำความเข้าใจต่อกัน  หลังพูดคุยแล้ว นายวรวิทย์  ชัยสวัสดิ์ นายอำเภอห้างฉัตร  กล่าวว่า ตนเองได้กล่าวขอโทษผู้ประสบเหตุถึงเรื่องที่เกิดขึ้น ทางเขาก็กล่าวขอโทษเช่นกัน ไม่คิดว่าเหตุการณ์จะบานปลายและเป็นเรื่องใหญ่  ซึ่งรูปภาพที่ปรากฏในข่าวเป็นภาพตอนเช้าแล้ว ทางเจ้าของเห็ดก็ไม่ทราบว่ามาจากไหน  ทางนายอำเภอได้แจ้งแล้วว่าจะมอบเงินเป็นน้ำใจ ที่นายอำเภอ  ผกก. นายก อบต. รวบรวมจำนวน 20,000 บาทให้  ซึ่งเขาขอบคุณและขอรักษาตัวก่อน หากสะดวกเมื่อไรจะติดต่อทางนายอำเภอมาอีกครั้ง

· จำนวนเห็ดระบุได้ยาก

ส่วนเห็ดที่หายไปนั้น ก็มีคนที่ขับรถสัญจรผ่านไปมาเข้ามาเห็นเหตุการณ์แล้วฉวยโอกาสเอาไป ซึ่งไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นใคร และเห็ดบางส่วนกระจายก็ตกอยู่บนถนนถูกรถเหยียบไปบ้างก็มี  ระบุเป็นปริมาณได้ยากว่าจำนวนเท่าไร

· ฝากเตือนผู้แชร์ภาพ

          

นายอำเภอห้างฉัตร  ยังได้ฝากถึงการแชร์ภาพและข้อมูลต่างๆผ่านโซเชียลมีเดียร์ว่า  สื่อออนไลน์เป็นสื่อที่กระจายออกไปอย่างรวดเร็ว หากมีความไม่ชัดเจนจะเกิดความเสียหายดังเช่นกรณีนี้  จึงขอเตือนไปยังประชาชนที่จะแชร์ภาพอะไรขอให้ตรวจสอบข้อมูลก่อน  สำหรับเรื่องนี้เกิดขึ้นได้กำชับไปยังกำนันผู้ใหญ่บ้านแล้ว ว่าอย่าให้เกิดเหตุการณ์เช่นนี้ ที่ผ่านมาไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน เชื่อว่าคนห้างฉัตร รวมถึงคนลำปางเป็นคนดีมีน้ำใจ เวลาเกิดอุบัติเหตุอะไรก็จะให้ความช่วยเหลือเสมอมา

· เจ้าของยันเห็ดหาย 700 ก.ก.

ลานนาโพสต์ได้ติดต่อไปยัง น.ส.สราลี พึ่งวงเขียน  ผู้ประสบอุบัติเหตุ เปิดเผยว่า  ตนเองได้เดินทางจาก จ.ตาก ไปส่งเห็ดถอบที่ จ.ลำพูน  บรรทุกเห็ดถอบมาด้านหลังรถทั้งหมด 1,500 กิโลกรัม  ขณะขับมาเขต อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง เวลาประมาณ 04.00 น. อยู่รถก็เกิดยางระเบิดและเสียหลักพลิกคว่ำ เห็ดถอบด้านหลังรถเทกระจาดลงมาเกือบหมด มีเหลืออยู่หลังรถบางส่วน  จากนั้นก็มีชาวบ้านที่เห็นเหตุการณ์มาช่วยเหลือ แจ้งเจ้าหน้าที่ตำรวจให้  ช่วงเกิดเหตุเป็นช่วงชุลมุน และมืด ไม่รู้ว่าใครเป็นใคร  มีชาวบ้านที่อยู่บ้านใกล้กับที่เกิดเหตุเข้ามาช่วยเหลือจริงๆ  แต่ก็มีรถที่สัญจรที่ผ่านมาเหตุการณ์เข้ามาดู บางคนยกเห็ดถอบไปทั้งถุงเลยก็มี  บางคนเอากระสอบมาเก็บ โดยไม่สนใจคนเจ็บ ไม่สนใจตำรวจเลย ตอนนั้นโทรศัพท์เสียกระเด็นตกออกจากรถ  เลยไม่ได้ถ่ายรูปทั้งรถที่คว่ำ และถ่ายรูปคนที่เอาเห็ดไปเลย ชาวบ้านที่มีน้ำใจก็ช่วยเก็บเห็ดคืนให้ แต่เห็ดที่หายไปมากถึง 700 กิโลกรัม

· ภาพตอนเช้าไม่ติดใจ

น.ส.สราลี กล่าวว่า  จากภาพที่ปรากฏในข่าวเป็นภาพตอนเช้า หลังจากที่เกิดเหตุไปแล้ว ส่วนนั้นเป็นเห็ดที่เก็บไม่หมด ยังมีตกเหลืออยู่ ไม่ทราบว่าเป็นข่าวได้อย่างไร ซึ่งตนเองไม่ได้แจ้งความเอาผิดกับใคร เพราะเป็นเรื่องที่ผ่านไปแล้ว โชคดีมากที่ตนเองและลูกในท้องไม่เป็นอะไร เพราะตอนเกิดเหตุแฟนได้เข้ามากอดบังไว้ไม่ให้ตนกระเด็นออกจากรถ  ส่วนแฟนได้รับบาดเจ็บศีรษะแตกและปวดหลัง แต่อาการปลอดภัยแล้ว ถือว่าฟาดเคราะห์  เรื่องคดีทางเจ้าหน้าที่ตำรวจได้แจ้งข้อหาตามกฎหมาย คือ ขับรถโดยปะมาททำให้ผู้อื่นได้รับบาดเจ็บ และเปรียบเทียบปรับไป  ตอนนี้ก็เป็นเรื่องของประกันที่จะต้องรับผิดชอบซ่อมรถให้   อยากขอบคุณคนที่มาช่วยเหลือ ช่วยแจ้งตำรวจ  และช่วยเก็บเห็ดคืนให้  ส่วนคนที่เอาเห็ดไป

ก็ไม่รู้จะพูดยังไง  เพราะบอกแล้วเขาก็ยังไม่สนใจ

· กรณีศึกษา

นายจักร์กฤษ เพิ่มพูล กรรมการควบคุมจริยธรรม สมาคมนักข่าว นักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย และผู้ชำนาญการประจำคณะกรรมาธิการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศด้านการสื่อสารมวลชน  สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ (สปท.) เปิดเผยว่า คณะกรรมการควบคุมจริยธรรม อันประกอบด้วยสื่อมวลชนอาวุโส 5 คนจากองค์กรสื่อต่างๆ กำลังพิจารณาบทบาทเชิงรุกในกรณีที่สื่อมวลชนมีการละเมิดจริยธรรมมากขึ้น  โดยจะเก็บรวบรวมสถิติการละเมิดจริยธรรมของสื่อในแต่ละช่วงเวลา และจะส่งคำเตือนให้สื่อระมัดระวังการปฏิบัติหน้าที่ในทันที ที่มีสถานการณ์ที่สุ่มเสี่ยง เช่น กรณีอาจารย์มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

กรรมการควบคุมจริยธรรม กล่าวว่า เหตุการณ์ที่เกิดขึ้น กรณีรถบรรทุกขนเห็ดถอบประสบอุบัติเหตุ และมีการขยายความจนทำให้เกิดความสำคัญผิดว่า คนจังหวัดลำปางร่วมกันซ้ำเติมผู้ประสบเคราะห์ร้ายนั้น เป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจ ทราบว่าโพสต์แรกของเรื่องนี้ มาจากนักข่าวท้องถิ่น ซึ่งต่อมาได้รับการแชร์และเผยแพร่ต่อโดยสื่อส่วนกลาง โดยเฉพาะเว็บไซต์ของหนังสือพิมพ์ฉบับหลักหลายฉบับ จึงน่าคิดว่า หลักการทำงานของสื่อมวลชนที่ว่า จะต้องเสนอข้อมูล ข่าวสารอย่างถูกต้อง ครบถ้วน และรอบด้านนั้น ได้นำมาใช้ในเหตุการณ์ครั้งนี้หรือไม่

“เรากำลังอยู่ในโลกมายา ที่ฉาบฉวย เชื่อกันง่าย มีอารมณ์ร่วมง่าย เพราะนอกจากเรื่องอุบัติเหตุเห็ดถอบแล้ว ขณะนี้ยังมีเพจปลอมของหนังสือดังๆหลายฉบับ เช่น ข่าวสด ไทยรัฐ ที่โพสต์ภาพอุจาด เช่นภาพศพผู้หญิงที่ถูกทำร้าย ในลักษณะที่อเน็จอนาถ ซึ่งคนที่ได้เห็นภาพเหล่านี้ ก็ไม่ทันได้ไตร่ตรองว่าเป็นภาพที่มาจากสื่ออาชีพจริงหรือไม่ ก็ด่าทอ วิพากษ์วิจารณ์ เว็บไซต์ของหนังสือพิมพ์ฉบับนั้นอย่างรุนแรงเสียแล้ว อย่างไรก็ตามก็ต้องยอมรับว่าพฤติกรรมของเว็บไซต์ที่ถูกอ้างเท่าที่ผ่านมา ก็มีแนวโน้มที่จะให้คนคล้อยตามเช่นนั้น”

· สื่อควรมีวิจารณญาณ

นายจักร์กฤษ ย้ำว่า กรณีเห็ดถอบ อย่างน้อยควรเป็นบทเรียนของคนทั่วไป รวมทั้งสื่อมวลชน โดยเฉพาะสื่อส่วนกลางที่ควรมีวิจารณญาณที่ละเอียดถี่ถ้วนกว่านี้  จะต้องตั้งสติให้ดี อย่าหลงเชื่อหรือใช้อารมณ์เป็นตัวตัดสิน และประเมินคุณค่าข่าว มิฉะนั้น ก็จะเป็นเพียงเครื่องมือกระจายข่าวร้ายเท่านั้น

          

·   ต้องตรวจสอบก่อน

       

นายอดิศักดิ์ จำปาทอง  รักษาการคณบดีคณะนิเทศศาสตร์ ม.เนชั่น ลำปาง ให้ความเห็นในเรื่องนี้ว่า  ต้องมีการตรวจสอบข้อมูลก่อนที่จะคลิกหรือจะแชร์อะไร ปัจจุบันนี้พบว่าคนเราไม่ได้อ่านข้อมูลแต่มีการแชร์ออกไปแล้วจำนวนมาก แต่ประชาชนก็เริ่มระมัดระวังมากขึ้น เพราะเจอข่าวที่ไม่เป็นความจริงบ่อยครั้ง  ถ้ามุมของผู้สื่อข่าวเอง ผู้สื่อข่าวควรจะฉลาดกว่า ควรเป็นครูของสังคม เพราะฉะนั้นไม่ควรจะแชร์ข้อมูลทันทีหากยังไม่ได้ตรวจสอบข้อเท็จจริง ซึ่งเป็นวิสัยของผู้สื่อข่าวอยู่แล้วที่ต้องเช็คก่อนแชร์  อาจจะมีนักข่าวบางกลุ่มที่ใจร้อน และอ้างว่าเพื่อความรวดเร็ว  แต่ถ้าลองคิดให้ดีแล้ว ได้ความเร็วแต่ไม่เช็คข้อมูลเป็นการขาดทุน และเสียเครดิต  ถ้ารอเวลาเช็คข้อมูลอีกสักนิดนอกจากจะได้มุมมองเพียงว่าชาวบ้านเก็บเห็ด แต่ได้ข้อมูลจากปากของเจ้าของรถเอง นักข่าวก็จะได้ความน่าเชื่อถือ  คิดว่าข่าวช้าไปสัก 2-3 ชั่วโมง ก็ยังไม่เสียคุณค่าข่าวไป หากค้นหาความจริงได้   ผู้สื่อข่าวยุคใหม่มีการติดตามข่าวทางสื่อออนไลน์เป็นเรื่องที่ดี แต่เมื่อเห็นประเด็นก็จะไม่รายงานในทันที แต่จะไปหาแหล่งข่าวก่อนใช้สื่อออนไลน์ให้เป็นประโยชน์

· ชี้แจงช้าไป 

กรณีข่าวเห็ดถอบทำให้ภาพลักษณ์ของคนลำปางถูกมองไปในภาพลบ และเสียหายไปมาก ซึ่งพบว่าทางราชการออกมาชี้แจงช้าไป  กว่าทางอำเภอจะออกไปแก้ข่าวก็เสียเวลาไปหลายวัน อาจจะเนื่องจากไม่มีหน่วยงานที่จะทำหน้าที่ประชาสัมพันธ์ได้ชัดเจน ซึ่งเมื่อมีการออกข่าวไปแล้วเมื่อเกิดความเสียหายกับจังหวัด หรืออำเภอ ควรจะมีหน่วยงานที่ออกมาชี้แจงแก้ไขในทันที เพื่อสร้างภาพลักษณ์ที่ดีคืนมา แต่เราไม่มีหน่วยงานที่จะเป็นประชาสัมพันธ์ให้ ดังนั้น การที่ออกมาชี้แจงช้าก็อาจจะไม่ได้ช่วยแก้ไขได้มาก เพราะคนเชื่อในสิ่งที่เห็นตอนแรกไปแล้ว   เพราะฉะนั้น การนำความจริงมาเผยแพร่ ผู้สื่อข่าวสามารถทำได้โดยการหาข้อมูลให้รอบด้าน โดยไม่ต้องรอให้หน่วยงานราชการเรียกคนนั้นคนนี้มาชี้แจง

· รถเห็ดถอบลงอีกคัน

รถแม่ค้าเห็ดถอบเสียหลักลงร่องกลางถนน บาดเจ็บ 1 ราย  เหตุจากฝนตกถนนลื่น

           

เมื่อเวลาประมาณ 06.25 น. วันที่ 1 มิ.ย.59  พ.ต.ท.ชุมพร ธุระกิจ  สารวัตร(สอบสวน) สภ.สบปราบ อ.สบปราบ จ.ลำปาง ได้รับแจ้งว่าเกิดอุบัติเหตุรถกระบะเสียหลักตกร่องกลางถนน มีผู้บาดเจ็บ บริเวณถนนซุปเปอร์ไฮเวย์ลำปาง-ตาก บ้านวัฒนา หมู่ 6 ต.สบปราบ อ.สบปราบ จ.ลำปาง ซึ่งเป็นเขตติดต่อกับ อ.เถิน  จึงประสานเจ้าหน้าที่กู้ภัยออมบุญเถิน ให้การช่วยเหลือ

           

ที่เกิดเหตุพบรถยนต์กระบะยี่ห้อนิสสัน สีบรอนด์ทอง หมายเลขทะเบียน บม 243 สกลนคร   ด้านหลังบรรทุกเห็ดถอบมาด้วย 5 ถุงใหญ่ มีบางส่วนกระเด็นตกลงในร่องกลางถนน  มีผู้ได้รับบาดเจ็บเป็นหญิง 1 ราย โดยสารมากับรถคันดังกล่าว ทราบชื่อคือ น.ส.พรทิพย์ ดีเขียว  ส่วนคนขับรถ คือ นายประสงค์ ต่างสุข  อายุ  42 ปี  อยู่บ้านเลขที่  79 ม.1 ต.หนองสระปลา อ.หนองหาญ จ.อุดรธานี  ไม่ได้รับบาดเจ็บแต่อย่างใด

           

นายประสงค์ ให้การว่า ตนเอง ภรรยา และเพื่อนอีก 3 คน  ได้นำเห็ดถอบไปขายที่ตลาดเทศบาล 1 หรือตลาดหลักเมือง ต.หัวเวียง อ.เมือง จ.ลำปาง  หลังจากขายเสร็จก็ยังเหลือเห็ดถอบอยู่อีกหลายสิบกิโลกรัม จึงจะเดินทางไปขายต่อที่ จ.ตาก แต่ในช่วงเช้าได้เกิดฝนตก ประกอบกับเกิดอาการง่วง รถจึงได้เสียหลักตกลงไปในร่องกลางถนนดังกล่าว 

           

พ.ต.ท.ชุมพร ธุระกิจ   สารวัตร(สอบสวน)  กล่าวว่า ช่วงเกิดเหตุเป็นเส้นทางเชื่อมต่อระหว่าง อ.สบปราบ และอ.เถิน จึงไม่มีบ้านเรือนราษฎรในจุดดังกล่าว  และเจ้าของรถไม่ได้รับบาดเจ็บ จึงยืนเฝ้าเห็ดถอบอยู่อย่างใกล้ชิด เนื่องจากเห็ดมีราคาแพง         

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์  ฉบับที่ 1081 วันที่ 3 - 9 มิถุนายน 2559)