มายาคติ “บอลโลก”

จำนวนผู้เข้าชม

นาทีนี้ คงไม่มีเกมกีฬาชนิดใด ที่คนทั่วโลก รวมทั้งคนไทย ให้ความสนใจมากไปกว่า การแข่งขันฟุตบอลโลก 2018 อีกแล้ว แต่ในเกมกีฬาที่ให้ความบันเทิง และความบันเทิงที่แปรรูปเป็นการพนันนี้ ยังมีแง่มุมในเชิงสังคม ที่น่าสนใจอีกหลายเรื่อง

นับจากเจ้าปลาหมึกพอล (Paul) เสี่ยงทาย ว่า ทีมชาติสเปนจะได้รับชัยชนะในการแข่งขันฟุตบอลโลก 2010 กระแสที่ทำให้สัตว์กลายเป็นเทพยากรณ์ ก็ส่งผลต่อเนื่องมาถึงการแข่งขันฟุตบอลโลกในยุคหลังจากนั้น สัตว์ที่ใช้พยากรณ์ มีทั้งแมว หมู จระเข้ จนถึงควายในประเทศไทย

นั่นก็อาจเป็นสีสันของบอลโลก หรือเป็นความงมงาย เป็นความเลอะเทอะของคนในสังคม  ที่แม้โลกจะวิวัฒนาการ ก้าวหน้าไปเพียงใด แต่การทรงเจ้าเข้าผี การตั้งตัวเป็นผู้วิเศษ รวมทั้งเลื่อนเปื้อนไปแอบอ้างเป็นพระศรีอริยเมตไตรย หรือแม้กระทั่งบุรพกษัตริย์ไทย ก็ยังคงมีอิทธิพลต่อคนในสังคม

อีกประเด็นหนึ่ง ที่เป็นความคิด ความเชื่อ และทัศนคติบวกกับอคติ ที่ผิดๆคือ ความเชื่อเรื่องศักยภาพของทีมทั้ง 32 ทีมที่แตกต่างกัน และปักใจเชื่อว่าทีมที่ตัวเองชอบ ตัวเองชื่นชม และแสดงความผิดหวัง ที่ผลการแข่งขันไม่ได้เป็นไปตามคาด โดยอาจดูจากทีมชนะเลิศในการแข่งขันที่ผ่านมา

การแข่งขันที่ผ่านมา ทีมชาติบราซิล เป็นแชมป์ รวม 5 ครั้ง อิตาลี และเยอรมนี 4 ครั้ง  อาร์เจนตินาและอุรุกวัย  2 ครั้ง อังกฤษ ฝรั่งเศส และสเปน ชาติละ 1 ครั้ง ครั้งสุดท้ายทีมที่ชนะคือทีมชาติเยอรมัน ดังนั้น จึงไม่แปลกที่คนไทยจำนวนมากรู้สึกว่า ชัยชนะของเม็กซิโก เหนือเยอรมันในการแข่งขันรอบแรกนั้น เป็นเรื่องที่พลิกความคาดหมาย และยังเชื่อว่า นี่เป็นเหตุพิเศษที่เยอรมันแพ้ แต่ในที่สุดชัยชนะต้องเป็นของเยอรมัน

แม้กระทั่งผลการแข่งขันที่เสมอกัน 1 – 1 ของทีมชาติบราซิล ที่เป็นแชมป์มาแล้ว 5 ครั้ง กับทีมสวิสเซอร์แลนด์ พวกเขาก็เรียกว่า เป็นเรื่องพลิกล็อค ที่อาจเกิดขึ้นได้ครั้งเดียวสำหรับทีมสวิสเซอร์แลนด์

แน่นอนว่าในจำนวน 32 ทีมนั้น ทีมจากเอเชีย ทีมจากแอฟริกา  ไม่เคยเฉียดใกล้ชัยชนะเลย ซึ่งอาจเป็นด้วยฝีมือ เทคนิคการเล่น รูปร่าง ซึ่งทีมฝรั่งยุโรปได้เปรียบกว่า แต่ฟุตบอลที่ว่ากันว่าเป็นลูกกลมๆ และไม่ได้ต่อสู้กันด้วยพละกำลังเท่านั้น หากยังต้องใช้สมอง สติปัญญาคิดวางแผน ทุกทีมที่ผ่านเข้าสู่การแข่งขันฟุตบอลโลก ที่ต้องฝ่าด่าน ฝ่าปราการมามากมาย ย่อมไม่ได้แตกต่างกัน

ภาวะอารมณ์ก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่ง ที่จะนำมาสู่ชัยชนะ ในทางตรงกันข้ามความมั่นใจในตนเองมากไป ก็อาจนำมาซึ่งความปราชัย เช่น นักฟุตบอลที่ควบคุมอารมณ์ได้ เพราะการแข่งขันที่เหนื่อยหนัก ต้องวิ่งเกือบตลอด 90 นาที ทีมใดที่อดทน ใจเย็น ไม่เร่งร้อน ก็สามารถเอาชนะได้ เช่น ทีมชาติเม็กซิโก ในนัดที่ชนะเยอรมัน

ไม่เพียงการแข่งขันสองนัด ระหว่างทีมชาติเยอรมันและเม็กซิโก ทีมชาติบราซิลและสวิสเซอร์แลนด์ ที่ใครก็ว่าพลิกล็อคเท่านั้น  การแข่งขันจากนี้ไป ก็อาจจะมีผลแพ้ชนะ ที่ทีมเต็งแพ้ทีมรองบ่อนอีกก็ได้ หากเราไม่คิดว่าช่วงเวลา 4 ปีที่ผ่านมา  แต่ละทีมก็มีการพัฒนา มีการฝึกฝน มีการศึกษาคู่แข่ง จนฝีเท้าทัดเทียมกันแล้ว

ฟุตบอลโลก เป็นเกมการแข่งขันระหว่างชาติ ที่มีคนติดตามดูมากที่สุดในโลก มีการเล่นพนันมากที่สุด และเป็นเกมการแข่งขันกีฬา ที่ทุก 4 ปี ไปรษณีย์ไทยจะมีรายได้มากที่สุด แต่ขณะเดียวกันฟุตบอลโลกก็มีมายาคติที่สะท้อนสังคมไทย ทีมฟุตบอลไทยที่เอื้อมไปไม่ถึงฟุตบอลโลกในหลายมิติด้วย    

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ ฉบับที่ 1184 วันที่ 22 - 28 มิถุนายน 2561)