การจัดการน้ำฝนด้วยพื้นที่หน่วงน้ำ

จำนวนผู้เข้าชม

การจัดการน้ำฝน (storm water) เป็นสิ่งจำเป็นในการจัดการน้ำในเขตเมือง โดยเฉพาะในช่วงที่มีพายุฝนซึ่งจะช่วยป้องกันน้ำท่วมขัง การกัดเซาะ และการไหลบาของน้ำที่รุนแรง วิธีหนึ่งในการจัดการน้ำฝนคือการใช้พื้นที่หนวงน้ำ ทั้งบ่อพักน้ำชั่วคราว และบ่อกักเก็บน้ำ บ่อทั้งสองประเภทจะทำหน้าที่รองรับปริมาณน้ำฝนที่ตกลงมาในพื้นที่นั้นก่อนที่จะปล่อยระบายลงสูระบบระบายน้ำสาธารณะในปัจจุบันพื้นที่รองรับน้ำฝนในเขตเมืองลดลงเนื่องจากมีโครงการก่อสร้างเกิดขึ้นมากมาย เป็นการเพิ่มพื้นที่ดาดแข็งและไมซึมน้ำ ทำให้มีน้ำฝนตกค้างบนผิวดินในปริมาณมากขึ้นและไมสามารถระบายลงสูระบบระบายน้ำไดทันท่วงทีจึงเป็นสาเหตุของน้ำท่วมขังในเขตเมืองพื้นที่หนวงน้ำอาจมีขนาดและรูปร่างหลากหลายแบบ ทำหน้าที่หลักในการชะลอการไหลของน้ำปริมาณมากเพื่อหลีกเลี่ยงน้ำท่วมขังและปรับปรุงคุณภาพน้ำฝนในเมืองที่ไหลจากถนนลานจอดรถโดยการกรองสิ่งสกปรกออกจากน้ำด้วย เรามักจะเห็นสองคำนี้detention pondและ retention pond อยู่ด้วยกันเสมอเนื่องจากพื้นที่ทั้งสองประเภทนี้ออกแบบเพื่อรองรับและกักเก็บน้ำฝนและยังมีหน้าตาคล้ายกันแต่จะมีความแตกต่างกันในแงวัตถุประสงค์การใช้งาน

บ่อเก็บกักน้ำ (Retention Pond) ออกแบบเพื่อเก็บน้ำในบ่อแบบถาวร จะมีน้ำอยู่ในบ่อเสมอปริมาณน้ำจะเปลี่ยนไปตามปริมาณน้ำฝนที่ไหลเข้ามาในบ่อ โดยปกติแลวจะออกแบบให้มีทางระบายน้ำออกไปไดเมื่อมีปริมาณน้ำเกินกว่าความสามารถในการเก็บกักน้ำตามที่ออกแบบไวการเก็บกักน้ำไวในบ่อเป็นระยะเวลานานจะช่วยให้เกิดการตกตะกอนของสิ่งที่เจือปนในน้ำลงไปสะสมที่ก้นบ่อ ทำให้น้ำมีคุณภาพดีขึ้น

บ่อพักน้ำชั่วคราว (Detention Pond) หรือบ่อน้ำแบบแห้ง (Dry Pond) เป็นพื้นที่สำหรับพักน้ำหรือเก็บกักน้ำฝนไวชั่วคราว ก่อนจะค่อยๆ ระบายไปยังระบบท่อระบายน้ำ น้ำในบ่อพักน้ำชั่วคราวจะขังอยู่ในช่วงเวลาสั้นๆ ประมาณ 6-48 ชั่วโมง เพื่อรอให้มีพื้นที่ว่างในระบบท่อระบายน้ำแล้วจึงค่อยระบายน้ำในบ่อพักออกไป บ่อพักน้ำชั่วคราวจะมีประโยชนมากในช่วงมีพายุฝนหนักซึ่งจะมีน้ำฝนปริมาณมากไหลบาอย่างรวดเร็วและทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลันไดเมื่อฝนหยุดน้ำที่พักอยู่ในบ่อก็จะระบายออกไปจนหมดในเวลาไมนาน ดังนั้นบ่อจึงมักจะแห้งเมื่อไมมีฝนตก

บ่อพักน้ำฝนในพื้นที่โครงการบ้านจัดสรร มักเป็นพื้นที่รับน้ำที่สร้างขึ้นโดยการขุดดินให้เป็นแอง หรือการถมดินเป็นขอบสันเขื่อน อาจออกแบบให้เหมือนเป็นแหล่งน้ำตามธรรมชาติหรือพื้นที่สวนป่า โดยต้องมีการบำรุงรักษาเป็นประจำ เช่น การตรวจสอบความเรียบร้อยของบ่อและทางเขาออกของน้ำ กำจัดเศษไมเศษหิน ดูแลพืชพรรณไมในพื้นที่ให้มีความสูงและความหนาแน่นที่เหมาะสม ตรวจสอบความแข็งแรงของขอบบ่อและโครงสร้าง เพื่อให้สามารถรองรับน้ำไดอย่างมีประสิทธิภาพเมื่อเกิดพายุฝนตกหนัก พื้นที่หนวงน้ำทั้งแบบเก็บน้ำและพักน้ำชั่วคราวนอกจากจะช่วยจัดการน้ำฝนและลดน้ำท่วมขังในเขตเมือง ยังเป็นพื้นที่สีเขียว มีพืชพรรณไมใหญ่ยืนต้น ไมดอกไมพุ่มที่เป็นที่อยู่ของสัตว์ต่างๆ และสร้างความสดชื่นให้กับผู้อยู่อาศัยโดยรอบพื้นที่อีกด้วย

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ ฉบับที่ 1181 วันที่ 1 - 7 มิถุนายน 2561)