น้ำแล้งแห้งขอด ชาวนาน้ำตาตก นาข้าวแห้งตาย

จำนวนผู้เข้าชม

ภัยแล้งคุกคามหนักนาข้าวของชาวบ้าน บ้านแม่อิบ ตำบลบ้ากิ่ว อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง เจอพิษภัยแล้งในรอบ 25 ปี แปลงนาข้าวกว่า 200 ไร่ แคระแกรน ต้นข้าวยืนต้นตายเสียหายกว่าร้อยละ 90 หลังขาดน้ำตั้งแต่ปลูกข้าวเป็นต้นมาวอนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาดูแลจัดสรรเรื่องแหล่งน้ำให้ชาวบ้านเนื่องจากอยู่นอกเขตชลประทาน

นายคล้าย สายชมพู เกษตรกรชาวนา บ้านแม่อิบ หมู่ 3   ตำบลบ้านกิ่ว อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง เปิดเผยว่า แปลงนาข้าวกว่า 2 ไร่ ที่ตนเองได้ลงมือปลูกเมื่อประมาณ 2 เดือนที่แล้ว ได้ยืนต้นแห้งเยี่ยวตายเกือบหมด ซึ่งบางต้นก็หยุดการเจริญเติบโต  หลังจากในพื้นที่แห่งนี้ประสบปัญหาภัยแล้งอย่างรุนแรงในรอบ 25 ปี   แปลงนาข้าวไม่มีน้ำมาหล่อเลี้ยง ทำให้ต้นข้าวแคระแกรน ซึ่งหากเป็นห้วงเวลาปกติก็ถึงเวลาเก็บเกี่ยวผลผลิตได้แล้ว แต่ในปีนี้น้ำในลำห้วยแม่อิบ ที่หล่อเลี้ยงชาวบ้าน ได้แห้งขอดมานานกว่า 2 เดือนแล้ว ส่งผลทำให้ผลลิตข้าวในปีนี้ไม่ได้ข้าวแม้แต่เม็ดเดียว

นายคล้าย  เล่าอีกว่า หมู่บ้านแห่งมีบ้านเรือนประมาณ 80 กว่ากลังคาเรือน ส่วนใหญ่มีอาชีพเกษตรกรรม ปลูกข้าว ปลูกข้าวโพดสลับกันไป โดยปกติ เมื่อเข้าสู่ฤดูฝนหรือฤดูทำนา น้ำในลำห้วยก็จะไหลหลากเข้ามาแปลงนา ทำให้ชาวบ้านที่มีอาชีพทำนาก็เร่งปลูกข้าวกันถ้วนหน้า โดยเมื่อ 3 เดือนก่อน หลังจากมีน้ำไหลหลากจากลำห้วย ก็ลงมือปลูกข้าวกัน แต่หลังจากนั้นมาประมาณ 2 เดือน ปรากฏว่าน้ำในลำห้วยแห้งขอด สระน้ำที่ขุดไว้น้ำที่ลดลงเพราะสูบน้ำใส่แปลงนาข้าวจนแห้งขอดเช่นกัน ประกอบกับฝนไม่ตกในพื้นที่ ทำให้นาข้าวที่ครบกำหนดที่จะต้องเก็บเกี่ยวผลผลิต ไม่สามรถเก็บเกี่ยวได้เพราะต้นข้าวแคระแกรน รวงข้าวที่ออกมาไม่มีเม็ดข้าว แปลงนาของตนเองที่มี 2.5 ไร่ ไม่มีผลผลิตข้าวแม้แต่เม็ดเดียวเสียหายทั้งหมด ซึ่งครั้งนี้รุนแรงมากแม้แต่แปลงปลูกต้นข้าวโพดก็แคระแกรนผลผลิตไม่ติดเช่นกัน

 

ขณะที่ชาวนาในหมู่บ้านรายอื่นๆ ก็ประสบปัญหากับภัยแล้งขาดน้ำในแปลงนาข้าวเสียหายเช่นกัน โดยทั้งหมู่บ้านคาดว่าไม่ต่ำกว่า 300 ไร่ ผลผลิตคาดว่าเสียหายไม่ต่ำกว่าร้อยละ 90 ส่วนใหญ่เป็นข้าวที่ชาวบ้านปลูกไว้คือเพื่อเอาไว้กินเท่านั้น แต่ปีนี้คงต้องหาไปหาซื้อข้าสารมากินกันเกือบทั้งหมด

ทั้งนี้ พื้นที่ในชุมชนบ้านแม่อิบ ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่สูงชันมีภูเขาล้อมรอบ เมื่อถึงช่วงน้ำหลากน้ำในลำห้วยแม่อิบ จะไหลแรงมากจึงทำให้เกิดปัญหาเรื่องน้ำกัดเซาะแนวตลิ่งของลำห้วย ซึ่งก็ได้สั่งสมมานานหลายสิบปี แม้จะเป็นชุมชนต้นน้ำแต่ยังขาดแหล่งพื้นที่กักเก็บ เมื่อถึงช่วงน้ำหลากจึงทำให้น้ำไหลผ่านลงไปยังพื้นที่ลุ่มจนหมด ชาวบ้านต้องประสบความเดือดร้อนขาดแคลนน้ำกินน้ำใช้ ที่ผ่านมาเคยทำเรื่องร้องขอความช่วยเหลือไปยังหน่วยงานท้องถิ่น แต่ไม่เคยได้รับการช่วยเหลือเนื่องจากงบประมาณมีไม่เพียงพอ รวมทั้งยังติดปัญหาเรื่องพื้นที่ป่าไม้ เนื่องจากบ้านแม่อิบ ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย จึงวอนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาช่วยเหลือศึกษาตรวจสอบด้านแหล่งน้ำให้แก่ชาวบ้านด้วยเพราะอยู่นอกเขตชลประทาน มีลำห้วยแม่อิบเท่านั้น ที่หล่อเลี้ยงชาวบ้าน หากลำห้วยแห้งขอดก็จะประสบภัยหาขาดแคลนน้ำเช่นนี้ทุกครั้ง

 

นอกจากนั้นยังมีชาวนาบ้านมาย ต.วังเงิน อ.แม่ทะ จ.ลำปาง  ประสบปัญหาแหล่งน้ำขาดแคลนไม่สามารถส่งน้ำมาหล่อเลี้ยงต้นข้าวที่กำลังตั้งท้องได้เช่นกัน ทำให้รวงข้าวฝ่อเป็นเชื้อราเสียหายอย่างหนัก

จากการตรวจสอบในพื้นที่ปลูกข้าว เหนือหมู่บ้านไปทางเชิงเขาติดกับเทือกเขา พบว่าแปลงปลูกข้าวพื้นที่เกือบ 100 ไร่ กำลังได้รับผลกระทบอย่างหนัก เนื่องจากรวงข้าวที่พร้อมจะเก็บเกี่ยว รวมไปถึงกำลังตั้งท้อง ฝ่อ แห้ง มีเชื้อรา สาเหตุมาจากการขาดแคลนน้ำหล่อเลี้ยงแปลงนาข้าวในพื้นที่แห่งนี้

จากการสอบถามเกษตรกร ชาวนาหมู่บ้านแห่งนี้ ทราบว่า ตนเองและชาวบ้านหลายครอบครัว ได้ปลูกข้าวเหนียว ไว้กินและจำหน่าย โดยอาศัยแหล่งน้ำจากธรรมชาติน้ำจากลำห้วยแม่มาน และการฝันน้ำลงคันคลองจากอ่างแม่มาย ซึ่งหลังจากเริ่มทำนาเมื่อช่วงฤดูทำนาที่ผ่านมาน้ำเพื่อการเกษตรยังพอเพียงใช้หล่อเลี้ยงมาเรื่อยๆ แต่ทว่าหลายเดือนมานี้เกิดฝนทิ้งช่วงไม่ตกในพื้นที่ ทำให้แหล่งน้ำโดยเฉพาะ อ่างเก็บน้ำแม่มาย ที่อยู่เหนือหมู่บ้าน แห้งลงเรื่อยๆจนไม่สามารถฝันน้ำลงมาช่วยเหลือเกษตรกรที่ปลูกข้าวได้ ทำให้ต้นข้าวที่ออกรวง ได้รับผลกระทบทันที โดยผ่านมาประมาณ 1 เดือนแล้วปรากฏว่า รวงข้าวเสียหายเป็นจำนวนมากแห้งรีบ มีเชื้อรา ถึงแม้จะพร้อมเก็บเกี่ยวแล้วก็ตาม แต่เมื่อเก็บเกี่ยวผลผลิตก็คงไม่ได้ตามที่คาดหวังไว้ เนื่องจากปีนี้ราคาข้าวเหนียวราคาดีหวังจะได้จำหน่ายเพื่อเพิ่มรายได้แก่ครอบครัว แต่ก็ต้องผิดหวัง เนื่องจากไม่สามรถหาแหล่งน้ำมาทดแทนได้

จึงอยากจะให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาสำรวจตรวจสอบเพื่อให้การช่วยเหลือต่อไปหรือวางแผนในการรับมือในครั้งหน้าว่าจะให้เกษตรกรเตรียมการอย่างไรบ้าง ส่วนเกษตรกรที่มีพื้นที่ใกล้แหล่งน้ำที่ยังพอมีน้ำเหลือในลำห้วยเนื่องจากมีการสร้างฝายกั้นน้ำชั่วคาวเป็นชั้นๆตอนนี้ก็เร่งติดตั้งเครื่องสูบน้ำเพื่อที่จะไปหล่อเลี้ยงนาข้าวไม่ให้เสียหาย โดยสับเปลี่ยนกันสูบน้ำส่วนที่ ที่ห่างไกลแหแล่งน้ำ ยังไม่สามารถสูบน้ำขึ้นมาหล่อเลี้ยงแปลงนาข้าวได้ กำลังขับเคลื่อนเครื่องสูบไม่เพียงพออีกทั้งท่อส่งสายยางลากไปไม่ถึงเนื่องจากมีระยะไกลกว่า 1-2 กิโลเมตร ซึ่งพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบแปลงนาขาดแคลนน้ำก็ได้แต่ทำใจในขณะนี้