ลุ้นศาลสูงสั่ง กฟผ.จ่ายเยียวยา 115 ล้าน

ผู้ป่วยแม่เมาะใกล้ถึงฝัน หลังรอนาน 12 ปี  ตุลาการนัดฟังคำแถลงแย้งอุทธรณ์  คาดผลยืนตามศาลชั้นต้นจ่ายค่าเยียวยาคนละ 2.4 แสนบาท รวม 115 ล้านบาท

เมื่อวันที่ 10 มี.ค. 57 ที่ผ่านมา นางมะลิวรรณ  นาควิโรจน์ ประธานเครือข่ายสิทธิผู้ป่วยแม่เมาะ พร้อมด้วยกลุ่มผู้ป่วยแม่เมาะ กว่า 200 คนใช้รถบัสจำนวนสามคัน เดินทางเข้ากรุงเทพฯ เพื่อเข้าร่วมรับฟังการแถลงแย้งคำอุทธรณ์ของตุลาการเจ้าของคดีต่อศาลปกครองสูงสุด กรณีคดีฟ้อง กฟผ. ในวันที่ 11 มี.ค.ที่ศาลปกครองสูงสุด โดยก่อนจะออกเดินทางกลุ่มผู้ป่วยทั้งหมดได้นำดอกไม้ ธูปเทียนมาสักการะขอพรที่อนุสาวรีย์หลวงพ่อเกษมเขมโก อดีตเกจิชื่อดังของชาวจังหวัดลำปางเพื่อขอพรและให้การเดินทางไปรับฟังการแถลงให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อยและราบรื่น

โดยนางมะลิวรรณ กล่าวว่า สำหรับการเดินทางไปศาลปกครองสูงสุดในครั้งนี้ ทางกลุ่มผู้ป่วยมีความหวังเต็มเปี่ยมและหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับความเมตตาจากศาล หลังเข้าสักการะหลวงพ่อเกษม เขมโก ซึ่งถือเป็นเกจิที่เป็นศูนย์รวมใจของชาวลำปางเพื่อสร้างขวัญ กำลังใจและขอพรให้ศาลปกครองสูงสุดซึ่งจะมีคำพิพากษาในอีกหนึ่งเดือนถัดจากนี้ พิพากษายืนตามศาลปกครองเชียงใหม่ที่ให้ กฟผ.จ่ายค่าชดเชยให้กับกลุ่มผู้ป่วยที่รอคอยการเยียวยา มานานกว่า 12 ปี  ซึ่งระหว่างที่รอผู้ป่วยก็เสียชีวิตไปแล้ว12 ราย จากจำนวนที่ยื่นฟ้องทั้งหมด 131 ราย

ทั้งนี้สืบเนื่องจาก ทางกลุ่มผู้ป่วยแม่เมาะซึ่งเป็นโจทก์ยื่นฟ้อง กฟผ.ต่อศาลปกครองเชียงใหม่  เพื่อให้จ่ายค่าสินไหมทดแทนเป็นค่าเสียหายและเยียวยาเนื่องจากได้รับผลกระทบจากการผลิตไฟฟ้าของ กฟผ.เมื่อ ปี 2546 และ เมื่อ 2552   ศาลปกครองเชียงใหม่มีคำพิพากษาให้ กฟผ.ชดใช้เงินแก่ราษฎรนับร้อยรายที่ได้รับผลกระทบจากก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2) โดยกำหนดค่าเสียหายเป็นค่าเสื่อมสุขภาพอนามัย และจิตใจแก่ราษฎรที่อยู่ในพื้นที่จริง ตามพฤติการณ์และความร้ายแรงของการกระทำ ตามปริมาณและจำนวนครั้งที่ กฟผ. ปล่อย SO2 โดยส่วนใหญ่จะได้รายละ 246,900 บาท พร้อมดอกเบี้ย และ มีคำพิพากษาให้ กฟผ. อพยพราษฎรและให้ปลูกป่าแทนสนามกอล์ฟ หลังจากนั้น การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย(กฟผ.) ก็ได้ยื่นอุทธรณ์ต่อศาลปกครองสูงสุด ตามขั้นตอนของกฎหมาย

ตุลาการเจ้าของสำนวนได้ตรวจพิจารณาบทกฎหมายและกฎที่สำคัญดังต่อไปนี้ประกอบด้วยแล้ว ข้อเท็จจริงรับฟังได้ว่า ผู้ถูกฟ้องคดีเป็นรัฐวิสาหกิจที่จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2511 มีวัตถุประสงค์หลักในการผลิต จัดให้ได้มาซึ่งพลังงานไฟฟ้า ผู้ถูกฟ้องคดีทำเหมืองแร่ลิกไนต์เพื่อใช้ถ่านหินลิกไนต์เป็นเชื้อเพลิงกระแสไฟฟ้าและสร้างโรงไฟฟ้าตั้งอยู่ตำบลแม่เมาะ อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง โดยได้เริ่มสร้างโรงไฟฟ้าขนาดเล็กกำลังการผลิต 12.5 เมกกะวัตต์ จำนวน 2 โรง ในปี พ.ศ. 2503 ต่อมาได้ดำเนินการก่อสร้างและใช้งานโรงไฟฟ้าเพิ่มเติมอีก 13 โรงดังนี้ ระหว่างปี พ.ศ. 2541 ถึง พ.ศ. 2524 ก่อสร้างและใช้งานโรงไฟฟ้าที่ 1 ถึงที่ 3 กำลังการผลิต 75 เมกกะวัตต์ มีปล่องระบายก๊าซสูง 80 เมตร ปี พ.ศ. 2527 ถึงปี พ.ศ. 2528 ได้ก่อสร้างและใช้งานโรงไฟฟ้าที่ 4 ถึงที่ 7 กำลัง การผลิต 150 เมกกะวัตต์ มีปล่องระบายก๊าซสูง 150 เมตร ปี พ.ศ. 2532 ถึงปี พ.ศ. 2535 ได้ก่อสร้างและใช้งานโรงไฟฟ้าที่ 8 ถึงที่ 11 กำลัง การผลิต 300 เมกกะวัตต์ มีปล่องระบายก๊าซสูง 150 เมตร และ ปี พ.ศ. 2538 ก่อสร้างและใช้งานโรงไฟฟ้าที่ 12 ถึงที่ 13 กำลัง การผลิต 300 เมกกะวัตต์ มีปล่องระบายก๊าซสูง 150 เมตร หลังจากใช้งานโรงไฟฟ้าที่ 1 ถึงที่ 3 ดังกล่าวแล้ว ก็ได้เลิกใช้งานโรงไฟฟ้าขนาดเล็กทั้งสองโรงดังกล่าว ในการควบคุมและกำจัดฝุ่นละอองจากใช้งานโรงไฟฟ้านั้น ผู้ถูกฟ้องคดีได้ติดตั้งเครื่องกำจัดฝุ่นแบบไฟฟ้าสถิต Electrostatic Precipitator หรือ ESP ทุกโรงตั้งแต่เริ่มใช้งาน ส่วนการกำจัดก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์นั้น เดิมผู้ถูกฟ้องคดีใช้วิธีกำจัดก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ด้วยการทำปล่องระบายสูงเพื่อให้ก๊าซดังกล่าวกระจายไปในบรรยากาศ ต่อมาผู้ถูกฟ้องคดีติดตั้งเครื่องกำจัดก๊าซ Flue Gas Desulfurization หรือ FGD จำนวน 8 เครื่องที่เครื่องผลิตไฟฟ้าของโรงไฟฟ้า 10 โรง โดยเริ่มใช้งานที่โรงไฟฟ้าที่ 12 และที่ 13 เมื่อปี พ.ศ 2538 และทยอยติดตั้งและใช้งานที่โรงไฟฟ้าที่ 4 ถึงที่ 11 ปี แล้วเสร็จในปี 2543 ส่วนโรงไฟฟ้าที่ 1 ถึงที่ 3 นั้น ไม่ได้ติดตั้งเครื่องกำจัดก๊าซเนื่องจากได้หยุดใช้งานเมื่อปี พ.ศ. 2542 ส่วนการตรวจสอบสภาวะอากาศในพื้นที่อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง นั้นกรมควบคุมมลพิษได้ดำเนินการติดตามตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อม ตรวจวัดระดับก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ฝุ่น กลิ่น เสียง และความสั่นสะเทือน โดยมีสถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศในพื้นที่โดยรอบโรงไฟฟ้าแม่เมาะ จำนวน 4 สถานี คือ สถานีบ้านสบป้าด สถานีบ้านสบเติ๋น สถานนีประปาส่วนภูมิภาค และสถานีบ้านท่าสี ส่วนผู้ถูกฟ้องคดีมีสถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศจำนวน 12 สถานี คือ สถานีตรวจอากาศหลัก สถานีบ้านกอออ สถานีบ้านห้วยคิง สถานีศูนย์ราชการรวม สถานีบ้านสบเมาะ สถานีบ้านสบป้าด สถานีบ้านแม่จาง สถานีบ้านหัวฝาย สถานีบ้านท่าสี สถานีค่ายประตูผา สถานีบ้านใหม่รัตนโกสินทร์ และสถานีบ้านท่าเสด็จ หลังจากที่ได้มีการติดตั้งเครื่องกำจัดก๊าซที่โรงไฟฟ้าจำนวน 11 ถึงที่ 13 แล้วปรากฏว่าเมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2541 โรงไฟฟ้าแม่เมาะเดินเครื่องผลิตกระแสไฟฟ้าจำนวน 11 โรง โดยเครื่องผลิตกระแสไฟฟ้าของโรงไฟฟ้าที่ 7 และที่ 12 หยุดซ่อมตามวาระ และหยุดซ่อมอุปกรณ์เครื่องกำจัดก๊าซของโรงไฟฟ้าที่ 8 ที่ 10 ที่ 12 และที่ 13 เหลือเพียงเครื่องกำจัดก๊าซของโรงไฟฟ้าที่ 9 และที่ 11 ที่สามารถใช้งานใช้งานได้ปกติ จึงทำให้เกิดการสะสมของก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ในบรรยากาศในปริมาณสูงในช่วงระหว่างวันที่ 17 ถึงวันที่ 20 สิงหาคม 2541 ทำให้มีราษฎรได้รับผลกระทบจากก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์เข้ารับการรักษาพยาบาลจำนวน 868 ราย เป็นผู้ป่วยนอก 865 ราย ผู้ป่วยใน 3 ราย ต่อมาจังหวัดลำปางได้มีคำสั่งจังหวัดลำปางที่ 2014/2541 ลงวันที่ 8 กันยายน 2541 แต่งตั้งคณะทำงานเฉพาะกิจด้านการแพทย์กรณีราษฎรได้รับผลกระทบจากก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ โดยผู้ถูกฟ้องคดีได้จ่ายค่าเสียหายให้แก่ผู้ได้รับผลกระทบกรณีผู้ป่วยในเป็นค่าสินไหมทดแทน 8,200 บาท ค่าขาดประโยชน์ในการทำงานคนละ 131 บาทต่อวัน กรณีผู้ป่วยนอกเป็นค่าสินไหมทดแทน 3,000 บาท และค่าขาดประโยชน์ในการทำงานคนละ 131 บาทต่อวัน โดยให้ราษฎรที่ได้รับความเสียหายยื่นบัญชีความเสียหายภายในวันที่ 4 ตุลาคม 2541 แต่ยังคงมีราษฎรอีกจำนวนหนึ่งที่ไม่ได้ยื่นบัญชีความเสียหายภายในกำหนดเวลาดังกล่าวได้ฟ้องคดีให้ชดใช้ค่าเสียหายต่อศาลจังหวัดลำปางเป็นคดีหมายเลขดำที่ 1945/2542 หมายเลขแดงที่ 431/2547 และคดีหมายเลขดำที่ 1960/2542 หมายเลขแดงที่ 354/2547 ซึ่งศาลจังหวัดลำปางมีคำพิพากษาให้ผู้ถูกฟ้องคดีชดใช้ค่าเสียหายแก่พืชผักผลไม้ของโจทก์ สำหรับผู้ฟ้องคดีทั้ง 19 สำนวน นั้นหลังจากเข้ารับการตรวจรักษากับแพทย์หญิงอรพรรณ์ เมธาดิลกกุล ซึ่งให้ความเห็นว่า ผู้ฟ้องคดีป่วยเป็นโรคนิวโมโคนิโอซิส (โรคปอดอักเสบจากฝุ่นหิน) และโรคพิษซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ผู้ฟ้องคดีทั้ง 19 สำนวน จึงยื่นฟ้องคดีต่อศาลปกครองเป็นคดีนี้ ขอให้ผู้ถูกฟ้องคดีชดใช้ค่าสินไหมทดแทนจากการกระทำละเมิดต่อผู้ฟ้องคดีทั้ง 19 สำนวน นายสุชาติ มงคลเลิศลพ ตุลาการศาลปกครองสูงสุด พิมพ์จากความเห็นตุลาการเจ้าของสำนวน

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ฉบับที่ 969  ประจำวันที่ 14 - 20 มีนาคม 2557)