“ลำปาง” 1 ใน 12 จังหวัดต้องห้ามพลาด ที่ได้ชื่อว่าเป็นจังหวัดเก่าแก่ทางอารยธรรมล้านนา อายุกว่า 1,300 ปี มีมรดกทางวัฒนธรรมสืบทอดจากอดีตมามากมาย ไม่ว่าจะเป็นวัดวาอารามและสถาปัตยกรรมต่างๆ ที่สวยงาม แต่ไม่เพียงจะมีความสวยงามทางด้านสถาปัตยกรรมเท่านั้น ลำปางยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่เป็นธรรมชาติกระจายอยู่ทั่วทั้ง 13 อำเภอ หลายแห่งเป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวทั่วประเทศ ไม่ว่าจะเป็น น้ำตกแจ้ซ้อน อำเภอเมืองปาน ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย อำเภอห้างฉัตร และมีอีกหลายอำเภอ ที่มีเส้นทางท่องเที่ยวเชื่อมโยงกัน เที่ยวชมสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆได้เป็น One Day Trip อย่างเช่น อำเภองาว
สถานที่ท่องเที่ยวในอำเภองาว สามารถเดินทางเชื่อมโยงกันได้หลายจุด เริ่มตั้งแต่ถนนพหลโยธินสายลำปาง-งาว เป็นถนนสี่เลนจราจรขับรถได้อย่างสะดวกสบาย ตามเส้นทางจะผ่าน ต.ท่าสี อ.แม่เมาะ สามารถแวะท่องเที่ยวได้ที่สถานีบ้านท่าสี ซึ่งมีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายแห่งเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น แหล่งค้นพบมนุษย์โบราณ ภาพเขียนสี น้ำตกห้วยแม่นาน ถ้ำจำยาแก้ ดอยผาก้าน ฯลฯ
จากนั้นจะเดินทางมุ่งหน้าสู่ ศาลเจ้าพ่อประตูผา หรือ พญามือเหล็ก ตั้งอยู่ติดถนนสายลำปาง-งาว เขต ต.บ้านหวด ซึ่งตามตำนาน พญามือเหล็กได้พาทหารเข้าสู้รบเพื่อปกป้องเจ้าหลวงลิ้นก่าน จนสุดความสามารถ เพื่อประวิงเวลารอกองทัพหนุนจากเวียงหละกอนมาช่วย จนทหารในกองทัพถูกทหารพม่าฆ่าตายจนหมดสิ้น พญามือเหล็กยังคงยืนถืออาวุธขวางปากถ้ำต่อสู้กับทหารพม่าเป็นสามารถตลอดทั้งวันตั้งแต่เช้าจรดเย็น สามารถฆ่าทหารพม่าตายลงเป็นจำนวนมาก จนทหารพม่าไม่สามารถผ่านเข้าไปในถ้ำที่ซ่อนของพระเจ้าลิ้นก่านได้แม้แต่คนเดียว ก่อนจะเหนื่อยเจียนจะขาดใจตาย โดยที่ยังยืนถืออาวุธยืนพิงผนังหน้าปากถ้ำไว้ เจ้าหลวงลิ้นก่านได้สรรเสริญยกย่องวีรกรรมของพญามือเหล็ก โดยยกย่องให้เป็นเจ้าพ่อประตูผานับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา จากวีรกรรมที่ปกป้องบ้านเมืองในอดีต จึงทำให้มีคนแห่ไปกราบไหว้ศาลเจ้าพ่อประตูผาอยู่จนกระทั่งทุกวันนี้ โดยบริเวณหน้าศาล จะมีชาวบ้านนำของป่า พืช ผัก สมุนไพร มาวางขาย ทำให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งที่คนผ่านไปมาจะต้องแวะเยี่ยมชม
เดินทางต่อไปไม่ไกลกันมากนักจะพบ อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท เป็นสถานทีท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งที่มีชื่อเสียงระดับประเทศ ตามที่รู้กันในนาม “หนึ่งเดียวแห่งสยาม” มีเนื้อที่ประมาณ 758,750 ไร่ ตั้งอยู่กิโลเมตรที่ 768-769 รถยนต์เข้าถึงเชิงถ้ำ และต้องเดินขึ้นบันไดไปอีกนิด จึงจะถึงปากถ้ำ ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อย สวยงามมาก สลับซับซ้อนและมีถ้ำเล็กถ้ำน้อยมากมายที่มีความสวยงามแตกต่างกันไป พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เคยเสด็จประพาสถ้ำผาไท ในครั้งนั้นได้จารึกพระปรมาภิไธยย่อ ปปร. ไว้ภายในถ้ำเพื่อเป็นที่ระลึกในการเสด็จประพาส นักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวชม
เมื่อเดินทางตามเส้นทางสายลำปาง-งาวเรื่อยๆ จะพบ วัดจองคำ พระอารามหลวง ตั้งอยู่ตำบลบ้านหวด เป็นวัดเก่าแก่แห่งหนึ่งในจังหวัดลำปาง สถาปัตยกรรมก่อสร้างโดดเด่นเป็นสง่า เป็นศิลปะแบบไทยใหญ่ ตัววิหารชัยภูมิศิลปะแบบไทยใหญ่หลังเดิมถูกรื้อย้ายมาไปไว้ ณ เมืองโบราณ จังหวัดสมุทรปราการ วิหารหลังที่เห็นปัจจุบันเป็นศิลปะที่สร้างขึ้นมาใหม่ในเดือนมิถุนายนพ.ศ. 2549 สืบเนื่องจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงครองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี ได้มีการยกวัดราษฎร์ขึ้นเป็นพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดสามัญ วัดจองคำได้รับคัดเลือกให้เป็นพระอารามหลวงแห่งใหม่ในจังหวัดลำปาง และเป็นโรงเรียนสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีประจำจังหวัดลำปาง
อีกสถานที่แห่งหนึ่งที่น่าสนใจ ตั้งอยู่ในเขตวัดจองคำ คือ พระมหาเจดีย์พุทธคยา วัดจองคำ สร้างขึ้นโดยเจตนาและศรัทธาของพระเดชพระคุณหลวงปู่พระเทพปริยัติมงคล เจ้าอาวาสวัดจองคำ พระอารามหลวง เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เพื่อสร้างศาสนถาวรวัตถุที่สำคัญทางพระพุทธศาสนาไว้บนแผ่นดินไทย เพื่อพุทธศาสนิกชนทั้งหลายจักได้สักการบูชาพระมหาเจดีย์พุทธคยาโดยทั่วกัน มีขนาดกว้าง 26 เมตร ด้านยาว 29 เมตร สูงจากพื้นดิน 53 เมตร ฐานรากจากพื้นดินลงไป 4 เมตร มีคานรับ 3 ชั้น มีขนาดเท่าองค์จริงและเหมือนที่สุด มูลค่าในการก่อสร้างทั้งหมด กว่า 90 ล้านบาท โดยมีศรัทธาจากผู้มีใจกุศลทั้งในและต่างประเทศ ร่วมสมทบทุน ใช้ระยะเวลาในการก่อสร้าง 2 ปี 11 เดือน 27 วัน ได้มีการประกอบพิธียกฉัตรขึ้นประดิษฐานบนยอดพระมหาเจดีย์ เมื่อ วันที่ 7 มิถุนายน 58 ปัจจุบันถึงแม้จะยังก่อสร้างไม่เสร็จ แต่ก็เปิดให้พุทธศาสนิกชนเข้าเยี่ยมชมได้
เดินทางต่อมาที่ น้ำตกแม่แก้ อยู่ในเขตป่าแม่แก้ ซึ่งเป็นผืนป่าต้นน้ำที่สำคัญ ด้านหนึ่งของน้ำตกไหลลงไปอำเภอแจ้ห่ม อีกด้านหนึ่งไหลลงมาทางอำเภองาว นักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสได้กับอากาศที่เย็นสบาย และความเงียบสงบของบริเวณผืนป่า ทำให้ได้ยินเสียงน้ำตกดังกังวาน น้ำใสสะอาดจนมองเห็นพื้น น้ำตกแม่แก้ เป็นน้ำตกเล็กๆ สูงประมาณ 10 เมตร มีชั้นเล็กชั้นน้อย ลดหลั่นกันอีก 14 ชั้น แต่ความพิเศษของชั้นน้ำตกที่เป็นน้ำตกหินปูน ซึ่งเมื่อเราก้าวเดินแล้วไม่ลื่น
สถานที่สุดท้ายที่พลาดไม่ได้ คือ หล่มภูเขียว แอ่งน้ำขนาดใหญ่อยู่บนภูเขา มีเนื้อที่ประมาณ 1-2 ไร่ มีลักษณะคล้ายปล่องภูเขาไฟ น้ำในแอ่งลึกมากจนมองเห็นเป็นสีเขียว มีปลากาดำ และปลาอีกหลายชนิดอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก เป็นสถานที่ธรรมชาติสร้างสรรค์ขึ้นอย่างสวยงามและลงตัว เป็นความมหัศจรรย์ไม่คาดคิดว่าจะมีสถานที่สวยงามซ่อนอยู่ในป่าลึก แม้ว่าการเดินทางเข้าไปสู่หล่มภูเขียว อาจดูยากลำบาก แต่รถสามารถเข้าออกได้ และเดินต่อไปอีกนิดหน่อย ซึ่งถือว่าคุ้มค่าที่ได้มาเยือน
นอกจากนี้อำเภองาวยังมีไฮไลท์ที่น่าสนใจอีกหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็น สะพานโยง ที่เป็นสะพานแขวนแห่งแรกของประเทศไทย และพิพิธภัณฑ์หนังกลางแปลงที่สร้างโดยทุนส่วนตัวของ มานิตย์ วรฉัตร นักพากย์หนังกลางแปลงมืออาชีพที่ให้เสียงพากย์มาแล้วมากมาย โดยพิพิธภัณฑ์แห่งนี้เก็บรวบรวมหนังย้อนยุคไว้มากมาย
(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ ฉบับที่ 1060 วันที่ 25 ธันวาคม 2558 - 7 มกราคม 2559)