นสพ.ท้องถิ่น ระดับชาติ

จำนวนผู้เข้าชม

อาจปรากฏบางถ้อยคำในที่นี้ว่า หนังสือพิมพ์ฉบับนี้ เป็นหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นระดับชาติ คำว่าหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น คงไม่เป็นที่สงสัย แต่คำว่าระดับชาตินั้น  ทำให้เกิดคำถามว่า ลานนาโพสต์ อหังการ์ถึงขนาดจะเทียบชั้นหนังสือพิมพ์ระดับชาติเชียวหรือ

           

ระหว่างเวลานี้ มีนักศึกษาชั้นปีที่ 4 คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งเป็นคณะวิชาที่ “ม้าสีหมอก” และผู้บริหารลานนาโพสต์ร่วมสอนอยู่ในขณะนี้ มาฝึกงานข่าวที่นี่ ดังนั้นคำอธิบายเรื่องหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นระดับชาติครั้งนี้ จึงไม่เพียงเป็นคำบอกเล่าสำหรับคนอ่านทั่วไปเท่านั้น หากยังเป็นคล้ายบทเรียน “นิเทศศาสตร์นอกตำรา” แก่นักศึกษาธรรมศาสตร์ และนักศึกษาด้านนิเทศศาสตร์ วารสารศาสตร์ ที่มาฝึกงานทั้งในวันนี้และในอนาคตด้วย

           

งานวิจัย งานเขียนทั้งหลายของนักวิชาการ มักมุ่งไปที่เนื้อหาของหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น ที่ตอบสนองเพียงสัญชาตญาณความอยากรู้อยากเห็นของมนุษย์ เช่น ข่าวอาชญากรรม ข่าวการล่วงละเมิดทางเพศ ข่าวอิทธิฤทธิ์ ปาฏิหาริย์ และเป็นองค์กรสื่อที่ไม่ค่อยมีระบบบริหารจัดการ

           

หนักกว่านั้น คือเป็นกลุ่มหนังสือพิมพ์ที่มีปัญหาด้านจริยธรรมสูง 

           

นอกจากนั้นสมมติฐานจากงานวิจัยชิ้นใหม่ๆ ที่เกี่ยวกับหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น  ยังอธิบายว่า หนังสือพิมพ์ท้องถิ่นกำลังจะตายเช่นเดียวกับหนังสือพิมพ์ระดับชาติ  เพราะความนิยมการอ่านสื่อสิ่งพิมพ์ โดยเฉพาะหนังสือพิมพ์ลดน้อยลง เนื่องจากสื่อใหม่หรือสื่อออนไลน์เข้ามามีบทบาทแทน

           

สมมติฐานนี้เป็นความจริงบางส่วน แต่ไม่เป็นความจริงสำหรับหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นที่เข้าใจบริบทของท้องถิ่น และมุ่งตอบสนองความต้องการของท้องถิ่น ในรูปแบบของ หนังสือพิมพ์ชุมชน หรือ Community Newspaper  คือหนังสือพิมพ์ที่เสนอข่าวใกล้ชิดกับคนท้องถิ่น  รักษาผลประโยชน์ของคนท้องถิ่น เป็นปากเป็นเสียงให้กับคนเล็กคนน้อยในท้องถิ่น

           

และที่ว่าเป็นหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นระดับชาติ ก็เป็นพัฒนาการอีกขั้นหนึ่ง คือการนำเสนอปัญหาของท้องถิ่น ข่าวในท้องถิ่น ไปสู่การรับรู้และยอมรับในระดับชาติ  หรือแม้กระทั่งในระดับนานาชาติ

           

ปรากฏการณ์หนึ่งที่อธิบายความจริงข้อนี้ คือรางวัลที่ลานนาโพสต์ได้รับจากองค์กรสื่อระดับชาติ และระดับสากล เช่น สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ  Amnesty International Thailand ซึ่งล้วนเป็นรางวัลที่สะท้อนเนื้อหาในการปกป้องรักษาผลประโยชน์ของคนท้องถิ่นทั้งสิ้น

           

โดยเฉพาะรางวัลสิ่งแวดล้อม ที่ลานนาโพสต์ต้องแข่งกับหนังสือพิมพ์ระดับชาติ ด้วยขนาดของเครื่องไม้เครื่องมือ คนทำงานที่ต่างกันมาก แต่หนังสือพิมพ์ขนาดใหญ่-กลาง เช่น ไทยรัฐ เดลินิวส์ มติชน คม ชัด ลึก ก็ยังไม่สามารถเอาชนะหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นฉบับนี้ได้

           

ที่สปริงฟิลด์ เมืองชนบทเล็กๆในมลรัฐอิลลินอยส์ สหรัฐอเมริกา หนังสือพิมพ์ที่นั่นตีพิมพ์เนื้อหาที่เป็นข่าวท้องถิ่นล้วนๆ ส่งไปขายที่อิลลินอยส์ ต่อเนื่องมาหลายสิบปี เพราะคนในเมืองใหญ่ของเขาก็ต้องการรู้ข่าวในท้องถิ่น แต่คนในเมืองใหญ่เช่นประเทศไทย ขาดแคลนข่าวท้องถิ่น และไม่ต้องการข่าวจากหนังสือพิมพ์ส่วนกลาง ซึ่งเป็นข่าวซ้ำๆที่เขารับรู้จากสื่อออนไลน์ สื่อวิทยุและโทรทัศน์ได้อยู่แล้ว

           

ข้อสำคัญอีกเรื่องหนึ่ง นอกจากน้ำหนักที่ให้กับข่าวท้องถิ่นแล้ว คือบริบทของท้องถิ่นนั้น ที่จะเป็นตัวกำหนดทิศทางข่าวที่ตอบสนองความต้องการของคนท้องถิ่นได้อย่างแท้จริง บริบทของจังหวัดลำปาง คือ การเกิดขึ้นของเหมืองลิกไนต์และโรงไฟฟ้าแม่เมาะ  ซึ่งเป็นต้นกระแสธารของข่าวสิ่งแวดล้อมในประเทศนี้

           

ดังนั้นเนื้อหาหลักของลานนาโพสต์ จึงเป็นข่าวสิ่งแวดล้อม ตำแหน่งทางการตลาดก็คือหนังสือพิมพ์สิ่งแวดล้อมฉบับแรกของประเทศไทย แม้สิ่งเหล่านี้จะยังไม่ประสบความสำเร็จในเร็ววัน

           

แต่ด้วยความเชื่อมั่นว่า ปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นปรากฏการณ์ร่วมของคนทั้งชาติ ไม่ว่าจะเกิด ณ ที่ใด ลานนาโพสต์จึงเป็นหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นระดับชาติในเชิงเนื้อหาเช่นนี้ มิใช่ด้วยขนาดและความสำคัญอื่นใดทั้งสิ้น

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์  ฉบับที่ 1106  วันที่  25 พฤศจิกายน - 1 ธันวาคม 2559)