ฝันกลางแดด! กับคนทีวีดิจิตอล

จำนวนผู้เข้าชม

ไม่มีสิ่งใดผิดคาด เมื่อถึงเวลา “เผาจริง” สำหรับทีวีดิจิตอล ด้วยจำนวนคนงานข่าว ที่ถูกลอยแพ ระลอกแล้ว ระลอกเล่า ไม่ว่าจะโยนความผิดให้ กสทช. ประเมินสถานการณ์ผิดพลาด หรือเหตุผลอันใดก็ตาม ในฐานะผู้บริหารเมื่อความผิดพลาด ล้มเหลวเกิดขึ้น เขามักจะเรียกหากันคำหนึ่งว่า “ความรับผิดชอบ”

มิฉะนั้น จะต้องมีผู้บริหารเงินเดือนแพง ค่าตอบแทนสูงกว่าพนักงานอื่น ไปเพื่อประโยชน์อันใด โดยเฉพาะบริษัทมหาชน ที่ต้องมีมาตรฐานจิตสำนึกความรับผิดชอบ สูงกว่าผู้บริหารบริษัทเอกชนทั่วไป

ย้อนหลังไป 2 ปี คนงานในโรงงานอุตสาหกรรมข่าว ตาเป็นประกาย ความหวังเรืองรอง เมื่อผู้บริหารบอกว่า ทีวีดิจิตอลคืออนาคตของพวกเขา บางแห่งหนักข้อกว่านั้นคือประกาศเป็นเบอร์หนึ่งตั้งแต่วันแรกที่ออกอากาศ

เขาบอกว่าภูมิทัศน์สื่อกำลังจะเปลี่ยนไป หนังสือพิมพ์จะตาย ออนไลน์จะเกิด ทีวีดิจิตอลจะรุ่ง

มีการพูดกันว่า ภูมิทัศน์สื่อ หรือ  Media Landscape เปลี่ยนไป จะทำให้คนเข้าถึงข้อมูล ข่าวสาร ที่

หลากหลาย รวดเร็ว มากยิ่งขึ้น  เมื่อมีการเปิดประมูลทีวีดิจิตอล 24 ช่อง ก็เกิดมายาคติว่า นั่นคือยุคทองของนักนิเทศศาสตร์ ที่จะมีช่องทางทำมาหากินมากขึ้น

ในขณะเดียวกัน นักศึกษาด้านนิเทศศาสตร์ วารสารศาสตร์ ก็ถูกปลุกเร้าให้สำคัญผิดว่า จะมีตลาดแรงงานรองรับอย่างมหาศาล เพราะการขยายตัวของฟรีทีวี จากเดิม 6 ช่อง ขยายไป 4 เท่า มีดีมานด์ในตลาด ที่เรียกว่า ยังไม่ทันจบการศึกษา ก็จะมีคนรอรับไปทำงานกันเลยทีเดียว

คาดการณ์กันเช่นนั้นว่า หนังสือพิมพ์ไปไม่รอด แต่เอาเข้าจริงทีวีดิจิตอล ที่วาดฝันกันไว้สวยหรูเมื่อกว่า 2 ปีก่อน กลับตายก่อนและทยอยกันล้มหายตายจากไป ผ่านไปเพียงปีเศษๆ ไทยทีวี และโลก้า ก็โยนผ้ายอมแพ้เป็นเจ้าแรก  เหลือเพียงช่องบันเทิง และช่องที่”สายป่าน” ยังยาวพอที่จะผ่อนเชือกออกไปได้

ผ่านมา 2 ปี กลุ่มไทยเบฟซื้ออัมรินทร์ ปราสาททองโอสถ เทคโอเวอร์ช่องวัน

ไม่เกิน 5 ปีจากนี้  24 ช่อง จะเหลือไม่ถึง 10 ช่อง

แม้จะมีคำสั่งมาตรา 44 มาช่วยยืดชีวิตก็ตาม

ความคมชัด ของภาพและเสียงอันเป็นคุณสมบัติที่โดดเด่นของ  การส่งสัญญาณผ่านระบบดิจิตอล มาช้ากว่ากาลเวลา เพราะในโลกที่เทคโนโลยีการสื่อสาร เปลี่ยนแปลง ก้าวหน้านับกันเป็นนาที ผู้คนสามารถเข้าถึงข้อมูล ข่าวสาร สาระบันเทิงในช่องทางที่คม ชัด หลากหลาย โดยไม่ได้อยู่ภายใต้เงื่อนไขของเวลาและสถานที่อีกต่อไป  ทีวีดิจิตอลก็กลายเป็นเพียงช่องทางหนึ่งที่ล้าสมัย และไม่พัฒนา

สมาร์ทโฟน เป็นช่องทางสำคัญ ในการเลือกรับสาร ในมหาสมุทรแห่งข้อมูล ข่าวสาร ทีวีดิจิตอล เป็นเพียงฟองอากาศเล็กๆที่ล่องลอยอย่างไร้จุดหมาย

ทุกวันนี้ คนดูยังไม่เห็นเนื้อหาที่แตกต่างของทีวีดิจิตอล ที่คุยกันคำโตก่อนประมูลคลื่น เพราะสุดท้ายแล้ว เกือบทุกๆช่องก็ทำเหมือนกัน มีเกมโชว์เหมือนกัน มีประกวดร้องเพลงในช่วงก่อนไพรม์ไทม์เหมือนกัน  มีชกมวยเหมือนกัน มีรายการเล่าข่าวเหมือนกัน

ผ่านมาระยะหนึ่ง พวกเขาก็พบความจริงว่า เกมโชว์และความบันเทิงนั้นคือเนื้อหาที่ครองใจคนส่วนใหญ่ และพยายามทำให้เหมือนเขา แต่ก็ไม่สามารถเอาชนะหรือแชร์ส่วนแบ่งบันเทิง จากรายการหรือ ช่องบันเทิงดั้งเดิมที่แข็งแกร่งได้

ความแข็งแกร่งของช่องข่าว ถูกลดทอนด้วยรายการเกมส์โชว์ และบันเทิง ในขณะที่ช่องบันเทิง ก็พยายามสร้าง brand awareness เรื่องข่าว คล้ายให้รู้ว่าไม่ใช่มีเพียงบันเทิงเริงรมย์เท่านั้น หากยังมีความเข้มข้นของข่าวอยู่ด้วย แน่นอนว่าไม่ประสบความสำเร็จมากนัก โดยเฉพาะเมื่อจับดารา เซเลบทั้งหลายมานั่งอ่านข่าว แต่ไม่เข้าใจเรื่องข่าว หรือแม้กระทั่งความคาดหวังในผู้ประกาศข่าวที่ เชื่อว่าจะเป็น “แม่เหล็ก” ดึงดูดผู้คนได้ แต่ไม่ลึกซึ้งเรื่องข่าว

กระนั้นเมื่อความคาดหวังของผู้บริโภคข่าวสารอยู่ที่เกมส์โชว์ และความบันเทิง เรื่องข่าวก็เป็นมูลค่าเพิ่มที่ไม่ได้เสียหายอะไร มีก็ได้ ไม่มีก็ไม่เป็นไร เพราะรอบตัววันนี้ก็ท่วมท้นไปด้วยข้อมูล ข่าวสารที่วิ่งมาชนตัวเราตลอดเวลาอยู่แล้ว

ดังนั้น จึงไม่แปลก ที่ผลประกอบการกลุ่มทีวีดิจิตอล ที่อยู่ในตลาดหุ้น ขาดทุนกันโดยทั่วหน้า โดยเฉพาะช่องข่าวที่เคยฝันว่าจะเป็นเบอร์หนึ่งในวงการ  เหลือเพียงช่อง 3 เวิร์คพอยด์ และอาร์เอสเท่านั้นที่ยังมีกำไรต่อเนื่อง  ส่วนทีวีดิจิตอลในกลุ่มสื่อยักษ์ใหญ่ ไทยรัฐ และเดลินิวส์ ไม่มีข้อมูล แต่ฟังว่าคุณภาพเนื้อหาดีขึ้น และสายป่านยังยาว

ความล่มสลายขององค์กร แยกไม่ออกจากตัวคน เมื่อ กสทช.ตีธงเขียว ให้สัญญาณเริ่มแข่งขัน เมื่อเดือนเมษายน 2557  ปรากฏการณ์ “มนุษย์ทองคำ” ย้ายค่าย ตั้งราคาต่อรอง ก็คึกคักยิ่ง เพราะในขณะเริ่มต้นทีวีดิจิตอลนั้น  คนข่าวระดับชำนาญการที่สามารถเริ่มต้นงานได้มีน้อยอย่างยิ่ง ไม่แตกต่างไปจากปรากฏการณ์มนุษย์ทองคำช่วงก่อนหน้าปี 2540 ที่คนข่าวหนังสือพิมพ์จำนวนไม่น้อยถูกซื้อตัว

ยังไม่ต้องกล่าวถึง คนข่าวจำนวนหนึ่งที่ถูกยกขึ้นเป็นระดับชำนาญการ โดยที่อายุราชการยังน้อย ความสามารถไม่ถึง ความรู้เรื่องข่าวมีปัญหา ความสำนึกเรื่องจริยธรรมต่ำ แต่กว่าจะรู้ความจริงก็สายเกิน

ความจริงทีวีดิจิตอล อาจยังพอมีพื้นที่ในใจคนอยู่บ้าง เมื่อมีผู้แข่งขันน้อยรายลงกว่านี้อีกราว 5 ปีข้างหน้า  มีคุณภาพที่เห็นได้ชัด เช่นช่องน้องใหม่ ที่กลายเป็นสถานีข่าวอันดับหนึ่ง และมีสายป่านยาวพอที่จะรอเวลาพิสูจน์ตัวเอง

ถึงวันนั้น ไม่ต้องประกาศว่าใครเป็นตัวจริงหรือตัวปลอม แม้ไม่ได้กล่าวสักถ้อยคำหนึ่ง ก็เห็นความสำเร็จได้

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์  ฉบับที่ 1119 วันที่ 3 - 9 มีนาคม 2560 )