
จำนวนผู้เข้าชม
สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ องค์กรวิชาชีพหลักที่มีหน้าที่กำกับ
ดูแลจริยธรรมของผู้ประกอบวิชาชีพสื่อมวลชน มีอายุครบ 21 ปีแล้วในวันที่
4 กรกฏาคมนี้ เป็นระยะทางเดินที่ใกล้เคียงกับอายุของ
“ลานนาโพสต์” หนังสือพิมพ์ท้องถิ่นฉบับเดียวของจังหวัดลำปาง ที่เป็นองค์กรสมาชิก
การตัดสินใจสมัครเป็นองค์กรสมาชิก
ของหนังสือพิมพ์ในภูมิภาคฉบับหนึ่ง ในเบื้องต้น
อาจเป็นความหวังและตั้งใจที่จะยกระดับมาตรฐานการทำงานของหนังสือพิมพ์ต่างจังหวัด
ซึ่งมักมีคำถามถึงเนื้อหา และภาพที่ละเมิดจริยธรรมอยู่เสมอ เช่น ภาพลามก อนาจาร
ภาพศพ ภาพที่เกี่ยวกับคดีอาชญากรรมทั้งหลาย
และความตั้งใจนั้น
ก็เป็นจริง เมื่อนโยบายชัดเจนว่า ลานนาโพสต์จะไม่นำเสนอข่าวและภาพ
ที่เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน ไม่นำเสนอข่าวและภาพอาชญากรรมที่หมิ่นเหม่
หรือเป็นการซ้ำเติมชะตากรรมของเพื่อนมนุษย์
ไม่เสนอข่าวและภาพที่มุ่งตอบสนองเพียงสัญชาติญาณความอยากรู้ อยากเห็นของมนุษย์
แต่ขาดความรับผิดชอบ
นโยบายและการปฏิบัติเป็นไปในทิศทางเดียวกัน
ไม่แสดงข้อความอย่างหนึ่ง แต่การกระทำกลับไปอีกทางหนึ่ง และนี่อาจเป็นจุดแข็ง
และจุดอ่อนของหนังสือพิมพ์ภูมิภาคในเวลาเดียวกัน
ในขณะที่สื่อส่วนกลางซึ่งส่วนใหญ่มีบทบาทสำคัญในการบริหารสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ
กลับไม่สามารถทำเช่นนี้ได้
ที่ว่าเป็นจุดแข็ง
ก็เนื่องเพราะเป็นกิจการขนาดเล็ก โครงสร้างไม่ซับซ้อน มีพนักงานไม่มาก
การบริหารจัดการทำได้ง่าย การกำหนดนโยบายและแนวทางปฏิบัติ จึงสอดคล้องกัน
และเป็นไปอย่างทั่วถึงทั้งองค์กร แต่ที่ว่าเป็นจุดอ่อนนั้น ก็คือ
การที่ฝ่ายบริหารและกองบรรณาธิการ เกือบจะเป็นคนๆเดียวกัน ฉะนั้น
จึงจำเป็นต้องแยกแยะบทบาทกันให้ชัดเจนระหว่างฝ่ายรายได้ กับฝ่ายผลิตเนื้อหา
ฝ่ายบริหาร
จะต้องบริหารรายได้ หาโฆษณา โดยยึดหลัก “ความเชื่อถือ” ในเนื้อหาเป็นสำคัญ
มากกว่าการหารายได้ในลักษณะต่างตอบแทน
หรือเปิดพื้นที่ในการโฆษณาชวนเชื่อแลกกับเงินหรือผลประโยชน์ ในจุดยืนเช่นนี้
กองบรรณาธิการจะต้องมีความเป็นอิสระสูง
และในสถานการณ์ที่ต้องแลกเอาระหว่าง “ผลประโยชน์” กับ “ความถูกต้องในหลักการ”
หลักการต้องมาก่อนเสมอ
ขณะที่สื่อส่วนกลาง
แม้โครงสร้างคณะกรรมการสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ จะออกแบบให้มีเจ้าของ ผู้บริหาร
หรือผู้ประกอบการ เป็นกรรมการส่วนใหญ่ แต่ในความเป็นจริง กรรมการในฝ่ายเจ้าของนี้
ล้วนเป็นลูกจ้างในสถานประกอบการทั้งสิ้น สภาพบังคับทางจริยธรรมที่จะเกิดขึ้นกับสื่อในองค์กรสื่อเหล่านั้นจึงเป็นไปได้ยาก
ฉะนั้น
จึงมิใช่เรื่องแปลกว่า แม้สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติจะออกระเบียบข้อบังคับ
คำเตือน แถลงการณ์หรือความพยายามใดๆที่จะให้สื่อทำงานโดยยึดหลักจริยธรรม
แต่สื่อส่วนกลางก็มีการละเมิดหลักการนั้นบ่อยครั้ง เพราะการทำงานวันต่อวัน
มิได้อยู่ภายใต้หลักการนี้ แต่เป็นการทำงานที่มีเป้าหมายในเชิงธุรกิจ คือ
การขายข่าว ขายภาพ มากกว่าจะคำนึงถึงความรับผิดชอบต่อสังคม
การทำงานวันต่อวันของกองบรรณาธิการ
ขึ้นอยู่กับนโยบาย ซึ่งในสถานการณ์เช่นนี้ ความอยู่รอดคือสิ่งสำคัญ
การทำงานอยู่นอกเหนือการควบคุม หรือแทบจะไม่ได้เชื่อมโยงกับสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติเลย
เพราะปัญหาของสื่อ อยู่ที่เจ้าของ นายทุนสื่อ ไม่ได้อยู่ที่กฎเกณฑ์นอกองค์กร
ซึ่งนับวันความสำคัญจะลดลง
ถึงกระนั้น
ก็ควรมีสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ การมีองค์กรที่กำกับ ดูแลเรื่องจริยธรรมสื่อ
ยังจำเป็นต่อโลก แต่ต้องมีวิธีการใหม่ๆ ที่จะให้มาตรการทางสังคม
เป็นตัวกำกับการทำงานของสื่อให้ได้ผล เช่น
สร้างความเข็มแข็งให้กับผู้บริโภคในการปฎิเสธสื่อที่ไม่มีความรับผิดชอบ เช่น
การมีกฎหมายบังคับและลงโทษเท่าที่จำเป็นและเหมาะสมสำหรับสื่อที่ละเมิดจริยธรรม
21 ปี
สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ ยังมีภารกิจมากมาย ที่ต้องใช้เวลา ใช้ความอดทน
และเปิดกว้างยอมรับความจริงที่เกิดขึ้น “ลานนาโพสต์” ในฐานะองค์กรสมาชิก
ก็ยังยืนยันที่จะยึดหลักการ และข้อบังคับด้านจริยธรรม เป็นธงนำในการทำงานต่อไป
0 ความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น