บ่อน้ำเลี้ยงศักดิ์สิทธิ์พระนางจามเทวี กษัตรีชาวมอญ

จำนวนผู้เข้าชม

ห่างจากตัวเมืองลำปางไปทางทิศใต้ประมาณ 18 กิโลเมตร เป็นที่ตั้งของ วัดพระธาตุลำปางหลวง ตั้งอยู่บนเนินสูง มีสิ่งก่อสร้างและสถาปัตยกรรมต่างๆ ประกอบด้วย องค์พระธาตุลำปางหลวง เป็นองค์ประธาน บริเวณทิศเหนือขององค์พระธาตุมีวิหารบริวารตั้งอยู่คือ วิหารน้ำแต้ม ส่วนด้านทิศตะวันตกมี วิหารละโว้ เป็นวิหารบริวาร และมีบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์

บ่อน้ำเลี้ยงพระนางจามเทวี เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของชาวเมือง ตามตำนานเล่าสืบต่อกันมาว่า เมื่อประมาณปี พ.ศ.1215 กว่า1,300 ปี ที่ผ่านมา พระนางจามเทวีเสด็จจากเมืองละโว้(ลพบุรี) จะไปสร้างเมืองหริภุญชัย ( ลำพูน) พระนางได้แวะมานมัสการพระธาตุลำปางหลวง และได้ถวายพระนาคปรกบูชาพระธาตุ ด้านทิศตะวันตก หรือ วิหารละโว้ เมื่อชาวบ้านได้ทราบข่าว จึงได้พากันมาเข้าเฝ้าเพื่อเล่าถึงความยากลำบากแห้งแล้งขาดแคลนแหล่งน้ำกินน้ำใช้ให้พระนางจามเทวีทราบ และขอให้พระนางจามเทวีทรงช่วยหาแหล่งน้ำเพื่อให้ชาวบ้านได้มีน้ำไว้ใช้ไว้ดื่มกินเลี้ยงชีวิตสืบต่อยังลูกหลาน สมัยนั้นชาวบ้านที่นั้นต้องไปหาแหล่งน้ำไกลมาก

พระนางจามเทวีจึงได้ตั้งจิตอธิษฐานต่อหน้าองค์พระธาตุลำปางหลวงว่า "ถ้าที่ใดมีสายน้ำผ่านขอดลบันดาลให้ชาวบ้านขุดเจอน้ำด้วยเถิด" พลันใดนั้นมีหมูตัวหนึ่งมาคุ้ยดินบริเวณที่เป็นบ่อน้ำที่เห็นในปัจจุบันนี้ แล้วได้มีสายน้ำผุดขึ้นมา ชาวบ้านและทหารที่ตามเสด็จมา ได้ช่วยกันขุด จึงกลายมาเป็นบ่อน้ำเลี้ยงมาจนถึงปัจจุบันนี้ ต่อมาได้มีการบูรณะ เมื่อปี พ.ศ.2474 ในวันที่13 เมษายนของทุกปี ชาวบ้านจะช่วยกันตักน้ำในบ่อน้ำเลี้ยงนี้ไปถวายเพื่อใช้เป็นน้ำสรงพระธาตุและองค์พระแก้ว งานพระราชพิธี และงานพิธีสำคัญต่างๆในกรุงเทพฯและล้านนา จะนำน้ำในบ่อนี้ไปทำน้ำพระพุทธมนต์ เพื่อเป็นสิริมงคล

ส่วนอีกตำนานหนึ่ง ได้กล่าวไว้ว่า พระนางจามเทวีได้เสด็จไปทัพยังแม่สลิด ระหว่างเส้นทางกลับ ได้แวะพักตั้งค่ายยังบริเวณทิศใต้พระธาตุลำปางหลวง ชาวบ้านทราบข่าวจึงมาเข้าเฝ้าและได้กราบทูลถึงเรื่องภัยแล้งและความยากลำบากในการไปหาแหล่งน้ำซึ่งอยู่ไกลมาก จึงขอให้พระนางจามเทวีช่วยหาแหล่งน้ำให้ พระนางจึงตั้งจิตอธิฐานต่อองค์พระธาตุลำปางหลวง ต่อมาเย็นวันนั้น หญิงชรานามว่า ยายลอน ได้พบที่บริเวณหนึ่งปรากฏมีรอยน้ำซึมออกมาบนผิวดิน จึงขุดลงไป จากนั้นก็มีสายน้ำพวยพุ่งออกมา ชาวบ้านจึงเชื่อว่าเป็นด้วยบุญญาธิการแห่งพระแม่จามเทวีที่ได้กระทำสัจจะอธิฐานเป็นแน่แท้

ถึงจะเป็นตำนานบอกเล่า แต่เหนือสิ่งอื่นใด ก็เป็นที่น่าอัศจรรย์เป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากชัยภูมิที่ตั้งของบ่อน้ำที่ผุดขึ้นมานั้นเป็นเนินสูงและอยู่ในพื้นที่แห้งแล้ง ซึ้งเป็นไปได้ยากมากที่จะมีแหล่งน้ำ แต่ด้วยบุญญาบารมีของพระนางจามเทวีกษัตริยาชาวมอญ

น้ำจากบ่อน้ำเลี้ยงศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้ได้ถูกคัดเลือกนำไปประกอบพิธีเสกเป็นน้ำพระพุทธมนต์ เพื่อถวายในหลวงรัชกาลที่ 9 เนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษา 5 ธันวาคม 2554 มาแล้ว

และในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ระหว่างวันที่ 4-6 พฤษภาคม 2562 นี้ บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้ก็จะถูกนำไปใช้เป็นน้ำอภิเษก จากแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ 107 แหล่งใน 76 จังหวัด

พระราชพิธีบรมราชาภิเษก เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์ ในรัชกาลปัจจุบัน ประกาศตั้งการพระราชพิธีขึ้น ระหว่าง 4 -6 พ.ค.2562 หนึ่งในองค์ประกอบสำคัญตามโบราณราชพิธี จะมีการจัดเตรียมน้ำอภิเษก จากแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ 107 แหล่งใน 76 จังหวัด

หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ ฉบับที่ 1224 วันที่ 5 - 11 เมษายน 2562