จัดใหญ่มหากรรมไม้แกะสลักล้านนา ฮักษาสืบสาน "ปูมผญาสล่าเมือง"

จำนวนผู้เข้าชม

วิถีแห่ง “สล่างานไม้แกะสลัก”  ยังคงเป็นภูมิความรู้ที่มีคุณค่าควรแก่การอนุรักษ์ ซึ่งชาวลำปาง และคนไทยจะได้เห็นผลงานที่ถูกเก็บข้อมูลร้อยเชื่อมโยงสู่การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมเป็นรูปธรรม

สุรพล บุรินทราพันธุ์  รองผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง เผยว่า จากการนำนโยบายของรัฐบาลและกระทรวงวัฒนธรรมในการสร้างความอยู่ดีกินดีให้กับประชาชน มาสู่การปฏิบัติโดยการนำทุนที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทยและภูมิปัญญาท้องถิ่น มาสร้างมูลค่าเพิ่มแก่การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมล้านนาและการบริการเชิงสร้างสรรค์ให้มีคุณภาพอย่างยั่งยืนและเกิดการส่งเสริม สร้างสรรค์คุณค่า ความโดดเด่นของวัฒนธรรมล้านนาอย่างยั่งยืน และ เพื่อเกิดการกระตุ้นและขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วยนวัตกรรมทางเศรษฐกิจ ตลอดจนสร้างรายได้ให้กับพื้นที่ ชุมชนอย่างยั่งยืน ในแบบของโครงการเสริมสร้างเอกลักษณ์และอัตลักษณ์การท่องเที่ยวกลุ่มจังหวัดภาคเหนือกิจกรรมตามรอยอารยธรรมล้านนาตะวันตกเพื่อการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม  กลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนบน 1 (ลำปาง เชียงใหม่ ลำพูน และแม่ฮ่องสอน)  

โดยวิถีวัฒนธรรมด้านช่างฝีมือช่างแกะสลักไม้ ที่เชื่อมโยงอัตลักษณ์วัฒนธรรมล้านนาตะวันตก ได้แก่  บ้านหลุก อ.แม่ทะ จังหวัดลำปาง  บ้านหนองยางฟ้า อ.แม่ทา จ.ลำพูน  ส่วนที่เชียงใหม่คือ บ้านกิ่วแลน้อย อ.สันป่าตอง และ   จ.แม่ฮ่องสอนมีงานแกะสลักฝีมือดีออยู่ในพื้นที่อำเภอสบเมย  

บ้านหลุก อ.แม่ทะ ลำปางก็เป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางดังกล่าว ที่เชื่อมโยงอัตลักษณ์วัฒนธรรมล้านนาตะวันตกให้เป็นเส้นทางท่องเที่ยวที่เกิดการเรียนรู้วิถีของช่างฝีมืองานแกะสลักไม้ ให้เป็นที่รู้จักแพร่หลาย เกิดรายได้จากการท่องเที่ยวเข้าชุมชน ซึ่งระหว่างวันที่ 21 – 23 มิถุนายน 2562 จะมีงาน “มหกรรมไม้แกะสลักล้านนา ปูมผญาสล่าเมือง” ณ สวนสาธารณะห้าแยกหอนาฬิกา อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง เป็นส่วนหนึ่งของโครงการดังกล่าว

บพิตร วิทยาวิโรจน์  วัฒนธรรมจังหวัดลำปาง เผยว่า โครงการเสริมสร้างเอกลักษณ์และอัตลักษณ์การท่องเที่ยว กิจกรรมตามรอยอารยธรรมล้านนาตะวันตกเพื่อการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม  ประกอบไปด้วย 5 กิจกรรมคือ  กิจกรรมแรกการสร้างองค์ความรู้เรื่องช่างฝีมือแกะสลักไม้ จัดทำเส้นทางท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม กิจกรรมที่ 2 คือ การจัดงาน “มหกรรมไม้แกะสลักล้านนา ปูมผญาสล่าเมือง” ซึ่งกำหนดจัดในระหว่างวันที่ 21 – 23 มิถุนายน 2562 ณ สวนสาธารณะห้าแยกหอนาฬิกา อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง

กิจกรรมที่ 3 การอบรมนักสื่อความหมายวัฒนธรรมนำเที่ยว พร้อมทั้งการจัดคณะทัวร์และสื่อมวลชนลงพื้นที่ 4 หมู่บ้านเป้าหมาย กิจกรรมที่ 4 การประชาสัมพันธ์และเผยแพร่เส้นทางท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมผ่านสื่อในรูปแบบต่างๆ และ กิจกรรมที่ 5 การออกแบบเส้นทางการตามรอยอารยธรรมช่างแกะสลักไม้เชื่อมโยงทั้ง 4 จังหวัด

ส่วนในงาน “มหกรรมไม้แกะสลักล้านนา ปูมผญาสล่าเมือง” ประกอบไปด้วยกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การสาธิตและนิทรรศการงานไม้แกะสลักหรือ “ข่วงสาธิตทางวัฒนธรรม” ซึ่งเป็นการนำ  ”สล่าเมือง” หรือ ปราชญ์ภูมิปัญญา ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการแกะสลักไม้ระดับชั้นครู มาร่วมสาธิตและถ่ายทอดภูมิปัญญาการแกะสลักไม้ให้กับผู้ที่มาร่วมงานซึ่งได้แก่ประชาชนในจังหวัดลำปาง นักท่องเที่ยว รวมถึงนักเรียน นักศึกษา และผู้ที่สนใจ  โดยจำลองเป็นหมู่บ้านวัฒนธรรม 4 จังหวัด สาธิตเทคนิคการแกะสลักไม้ และการ จำหน่าย มีกาดหมั้วคัวเมือง การแสดงศิลปวัฒนธรรมจากชุมชนในกลุ่มจังหวัดภาคเหนือ

สุวิน เชื้อคำลือ ครูภูมิปัญญาการแกะสลักไม้บ้านหลุก  อ.แม่ทะ หนึ่งในสล่าแกะสลักไม้ กล่าวว่า การแกะสลักไม้ถือว่าเป็นงานศิลปกรรมที่เก่าแก่ของจังหวัดภาคเหนือ สำหรับการแกะสลักไม้ในอดีตจะมีความเกี่ยวข้องกับศาสนา โดยเฉพาะงานแกะสลักไม้ประกอบโบสถ์ วิหาร ศาลาวัด หอพระไตรปิฎก  ตู้พระไตรปิฎก พระเจดีย์ ฯลฯ ซึ่งมีการสรรค์สร้างอย่างสวยงามและประณีตบรรจง และในปัจจุบันยังคงมีการสืบทอดภูมิปัญญาเชิงช่างแกะสลักที่มีฝีมือ มาจากบรรพบุรุษ และภูมิปัญญาท้องถิ่น ของแต่ละชุมชนลงบนแผ่นไม้ และกลายเป็นส่วนหนึ่งของ วัฒนธรรมล้านนาที่สะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อ ค่านิยม ประเพณี การทำมาหากิน ตลอดจนวิถีชีวิตของชาวล้านนา ที่ผูกพันอยู่กับธรรมชาติ

ส่วน อัตลักษณ์การแกะสลักไม้ของ บ้านหลุก ตำบลนาครัว อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง ได้สืบทอดการทำไม้แกะสลักจากบรรพบุรุษ งานแกะสลักของที่นี่มีความโดดเด่นอยู่ที่การแกะสลักไม้เป็นรูปสัตว์ต่าง ๆ แบบสามมิติที่มีตั้งแต่ขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ่เท่าของจริง ซึ่งจะมีทั้งแบบแกะสลักเต็มตัว และเฉพาะหัวของสัตว์ต่าง ๆ ตามที่ลูกค้าต้องการ

นอกจากนี้ชาวบ้านหลุกยังมีความชำนาญ และมีเทคนิคการต่อไม้ให้เข้ากันได้สนิท แข็งแรง คงทน ปัจจุบันกลุ่ม สล่าแกะไม้สลักได้มีการรวมกลุ่มกันเพื่อดำเนินหารจัดหา “ครูภูมิปัญญา” ในการถ่ายทอดองค์ด้านการแกะสลักไม้ แก่ผู้ที่สนใจอยากจะมาฝึกหัดการแกะสลักไม้เพื่อสร้างอาชีพ และ กลุ่มเยาวชนในชุมชน โดยเริ่มต้นจาก การเรียนรู้เรื่องไม้สำหรับแกะสลัก เครื่องมือต่าง ๆ เทคนิคการแกะไม้เบื้องต้น ไปจนถึงเทคนิคการแกะไม้ในระดับสูงเพื่อประกอบเป็นอาชีพสืบทอดภูมิปัญญาต่อไป  

(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ ฉบับที่ 1233 วันที่ 14 - 20 มิถุนายน 2562)