ปักหมุด 'ข่วงผะญา' ตลาดชุมชน ของคนชุมชน

จำนวนผู้เข้าชม

ในวันที่ประเทศไทย หันมาให้ความสำคัญ กับการกระจายรายได้ท่องเที่ยวไปสู่ชุมชน การรวมกลุ่มคนที่ทำงานอยู่ในชุมชนซึ่งเชื่อมโยงกับการท่องเที่ยวและการขับเคลื่อนสังคมก็ตื่นตัวขยับตาม เช่นเดียวกับกลุ่มคนเล็กๆ ที่รวมตัวกันเป็นสมาคมท่องเที่ยวโดยชุมชนจังหวัดลำปาง และร่วมกันสร้างสรรค์พื้นที่ส่วนกลาง เพื่อใช้ประโยชน์ในมิติการเชื่อมโยงด้านสังคมและการท่องเที่ยวชุมชนไปด้วยกัน ที่บริเวณตลาดต้นไม้สุขสวัสดิ์ ฝั่งตรงข้ามบิ๊กซีลำปาง ให้เป็นพื้นที่แห่งการพบปะ แลกเปลี่ยนแนวคิด ไปจนถึงกิจกรรมต่างๆ ภายใต้ชื่อ“ข่วงผะญา” ซึ่งแปลว่า ลานแห่งปัญญา เปิดเป็นทางการเมื่อเดือนมิถุนายน 25562 ที่ผ่านมา

ลานแห่งปัญญา “ข่วงผะญา” ที่ว่านี้ก่อตั้งและร่วมกันสร้างสรรค์โดยไม่ใช้เงินทุนจากภาครัฐ แต่บริหารจัดการระดมทุนกันเอง สร้างเป็นสวน ศาลาไม้ไผ่ เอาไว้เป็นโถงประชุมและกิจกรรม ไปจนถึงการแสดงศิลปวัฒนธรรม ดนตรีพื้นบ้าน รอบๆนั้นมีโซนร้านค้าชุมชนเอาไว้ รองรับการออกร้านหรืองานด้านจัดแสดงสาธิต ผลิตภัณฑ์จากชุมชน

ชัย วงศ์ตระกูล นายกสมาคมท่องเที่ยวโดยชุมชน หนึ่งในผู้ก่อตั้ง ข่วงผะญา บอกว่า งานด้านสังคมและชุมชน โดยมีเรื่องการท่องเที่ยวเข้ามาเป็นจุดเชื่อมโยงการขับเคลื่อนพัฒนานั้นต้องอาศัยความร่วมมือหลายมิติ เมื่อคนในชุมชน ลุกขึ้นมาเรียนรู้เรื่องการท่องเที่ยว แค่พัฒนาที่บ้านและชุมชนของตนเองเป็นแนวตั้งรับนั้นยังไม่พอ การตลาดเองก็สำคัญ จึงต้องอาศัยการเชื่อมโยงในกลุ่มคนทำงานที่เกี่ยวข้องให้รับรู้ความเป็นไป และแนวทางของความร่วมมือในทิศทางที่ควรจะเป็น

ข่วงผะญา จึงถูกคาดหวังไว้ว่าจะเป็นสถานที่ศูนย์กลางประสานงาน ประชุม พบปะของคนทำงานในพื้นที่ชุมชน แล้วเชื่อมโยงไปสู่เสน่ห์ของการท่องเที่ยวแต่ละชุมชน ให้เกิดเป็นโปรแกรม หรือเส้นทางท่องเที่ยวร่วมกันที่น่าสนใจ

หลังเปิดตัวอย่างเป็นทางการเพื่อใช้ ข่วงผะญา เป็นศูนย์กลางกิจกรรมชุมชน นับได้ว่าเป็นที่รู้จักในวงของคนกลุ่มใหญ่ในสายการท่องเที่ยวและชุมชนค่อนข้างมาก ขณะที่หลายฝ่ายก็สนับสนุนให้เกิดงานกิจกรรมดีๆ เป็นแหล่งจุดประกายต่อยอดไปถึงชุมชนอย่างจริงจัง

ทั้งจัดงานสมัชชาสุขภาพ คนลำปางกึ๊ดก๋าน สานผญา ปากั๋นทำ ก๋ำมาอวด เป็นงานเครือข่ายสมัชชาสุขภาพที่รวมเอาของดีในชุมชนมาแสดงและจำหน่าย ให้สัมผัส “ตลาด” ในเมือง  นอกจากนี้ยังจัดงานใหญ่ “ผ้าพื้นถิ่น ซิ่นลำปาง” รวมเอาภูมิปัญหาและอัตลักษณ์ผ้าพื้นถิ่นของลำปาง มาจัดแสดงแฟชั่นโชว์ และ นิทรรศการ สาธิตการทอผ้าลายเฉพาะถิ่นลำปางจากหลายชุมชน

ล่าสุดจัดเวที เสวนา “รวมพลคนฮักลำปาง” ดึงคนทำงานระดับพื้นที่ในชุมชนด้านต่างๆมาระดมความเห็นพัฒนาเมืองลำปาง ให้เป็นเมืองที่น่าอยู่ น่ามาสัมผัสในมิติของการท่องเที่ยวแบบยั่งยืน

อย่างไรก็ตามยังต้องการความร่วมมือสนับสนุนอีกมาก ทั้งด้านบริหารจัดการสถานที่ การใช้สื่อเพื่อส่งเสริมการตลาด เพื่อรองรับการพัฒนาตลาดท่องเที่ยวชุมชนแบบค่อยเป็นค่อยไป 

แม้วันนี้ ข่วงผะญา อาจจะไม่ใช่สถานที่แหล่งท่องเที่ยวแต่บริบทสำคัญนั้นคือ ศูนย์กลางเชื่อมความสัมพันธ์ของการแสดงศักยภาพทุกด้าน ของลำปาง อันเป็นพื้นฐานของการชักนำไปสู่การท่องเที่ยวที่จะถูกวางโปรแกรมไว้เป็นเส้นทางท่องเที่ยวชุมชนตามเส้นทาง เกษตร สุขภาพ ศิลปะ วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อมซึ่งข่วงผะญา จะกลายเป็น กาด (ตลาด) กลางท่องเที่ยวชุมชนลำปางอย่างที่ตั้งใจ

 (หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ ฉบับที่ 1245 วันที่ 20 กันยายน -  3 ตุลาคม 2562)