'พจนานุกรม'ขุมทรัพย์ ล้ำค่าความหมายไทย

จำนวนผู้เข้าชม

มีพจนานุกรมสักเล่มเอาไว้ขยายความหมายของคำๆนั้น คงจะดีไม่น้อย เพราะบางคำเราคงเข้าใจความหมายอย่างเช่นคำว่า สามารถ แต่พอจะให้อธิบายความหมายก็คงตอบไม่ได้

คงมีหลายคำที่ใช้คำนั้นๆ แต่พอจะให้อธิบายความหมายก็อึดอัดใจ ไม่รู้จะพูดจะอธิบายอย่างไรกันดี ดังนั้นควรมีพจนานุกรมสักเล่ม เพื่อจะได้ความกระจ่างในความหมายของคำนั้นๆ และเข้าใจคำนั้นได้ดีกว่าเดิม

พจนานุกรม ก็คือ หนังสือค้นคว้าความหมายของคำต่างๆ โดยลำดับตามอักษรตามภาษาไทย เริ่มจาก ก.ไก่ ถึง ฮ. นกฮูก เอาทีเดียวและยังเพิ่มอีก 2 คำ คือ ฤ กับ ฤา

อย่างคำว่า 'สามารถ' พอเปิดหนังสือพจนานุกรม ก็ได้ทราบความหมายและก็เข้าใจคำนี้ได้ดีกว่าเดิม 'สามารถ' หมายถึง เก่ง มีคุณสมบัติเหมาะจะทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งกัน

ในสมัยที่เราได้เรียนมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยริมสายน้ำเจ้าพระยา ที่แห่งแรกก็คือ ผ่านท่าพระจันทร์ ตั้งแต่เข้าเรียน พ.ศ.2505 โน่น ก็หลายสิบปีที่ผ่านมายังคงรำลึกถึงถิ่นที่เราเรียน และที่แห่งนี้ทุกคน ดูเหมือนจะมีความเท่าเทียมกับสมัยนั้นและสมัยต่อ ๆ มาจนปัจจุบันนี้ ทุกคนที่เป็นนักศึกษาต่างก็เน้นว่าเป็นเพื่อนกันตลอด ในที่แห่งนี้มีสิทธิเสรีภาพเท่ากันทุกตารางนิ้ว ไม่มีประเพณีรับน้องใหม่ แต่มีการรับเพื่อนใหม่แทน ซึ่งดร.ป๋วย อึ้งภากรณ์ ได้พูดว่าการรับเพื่อนใหม่ของ มธ.(มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์) นั้นไม่ใช่ประเพณี เป็นการที่ลูกแม่โดมรุ่นก่อนมีความดีใจที่ได้ต้อนรับเพื่อนใหม่และก็เป็นลูกแม่โดมคนใหม่ด้วย ในการนี้คงจะให้เพื่อนคนใหม่ขึ้นเวทีแนะนำว่าจบจากที่ใดจังหวัดไหน และถามทีละคน อีกคำถามหนึ่งที่ต้องถามทุกคนว่า ทำไมมาเข้าธรรมศาสตร์ ก็มีหลาย ๆ คนตอบต่าง ๆ กันบ้างก็ว่าชอบความเสรีภาพของที่นี่ที่รุ่นก่อนไม่แกล้ง เล่นสนุก เล่นเกมส์แปลกๆกับรุ่นหลัง จนได้รับบาดเจ็บเข้า รพ. หรือถึงกับตายอย่างที่อื่นๆ บางคนก็ว่าแค่ชื่อก็อยากเข้าแล้วบางคนเข้าตามเพื่อนฝูง และในการเลี้ยงมีแต่น้ำเปล่า ๆ น้ำหวาน น้ำอัดลม ไม่มีเครื่องดื่มมึนเมา และมีขนมขบเคี้ยวกันเท่านั้นและค่าใช้จ่ายในครั้งนั้นจำได้ว่า ดร.ป๋วย อึ้งภรกรณ์ เป็นคนออกเพียงผู้เดียว ก็คงเป็นเพราะ ดร.ป๋วย ก็คงดีใจที่รับเพื่อนคนรุ่นใหม่กันด้วย เพราะ ดร.ป๋วย นั้นก็เป็นศิษย์เก่าของธรรมศาสตร์ด้วยเช่นกัน และในรุ่นของเราที่แยกย้ายมาเรียนคณะเศรษฐศาสตร์กันในปีที่ 3 เพราะ 2 ปีแรก ทุกคนเรียนรวมกันที่คณะศิลปะศาสตร์ เป็นโครงการใหม่ของธรรมศาสตร์ยุคนั้น ที่รุ่นเราเองก็คงเป็น มธ.ศิลปศาสตร์ รุ่นแรก ปี พ.ศ.2505 กว่าจะเข้าเรียนคณะที่รักที่ชอบก็ปาไปปี 3 แล้ว และรุ่นเรามีชายหนุ่มรุ่นสูงโย่งมาจากจังหวัดสุพรรณบุรี ชื่อ ตังกวย แซ่ลี้ และก็มีฝ่ายหญิงชื่อ อมรา รูปร่างเธอสูงโย่ง ทั้งนามสกุลเธอ เสาธง ทั้งตังกวย และอมราก็เป็นดาราหนังคู่นิยมสมัยนั้น คือมิตรกับเพชรา พอตังกวยใกล้จะจบเขาได้ไปเปลี่ยน ชื่อ – สกุล ใช้ว่า สมุทร หัตถสังห์ ซึ่งชื่อของพวกเขาพวกเราต่างไม่รู้ความหมายแม้เราจะรู้จักคำว่าทะเล มหาสมุทรนั้น แต่สมุทรคำโดด ๆ ตัดมหาออกเราไม่รู้ไม่เข้าใจเลยก็เห็นจะต้องเพิ่งหนังสือพจนานุกรรมกัน เปิดดูตามลำดับอักษร ค้นดูคำว่า “สมุทร” ก็ถึงบางอ้อกันในหนังสือนั้น สมุทร ก็คือ ทะเลนั้นเอง

และคำว่า อัมผวา เราและใคร ๆ ก็รู้ว่าคำนี้ไพเราะดี แต่ถามหาคำหมายก็ดูเหมือนจะไม่มีใครตอบได้กันสักคนเลย ก็เลยต้องพึ่งหนังสือพจนานุกรมกันอีก ก็ได้ความหมายว่าสวนป่ามะม่วงกันไป

แล้วมาดูคำว่า 'เคารพ' เราพอจะรู้แต่ก็อธิบายไม่ได้ต้องพึ่งหนังสือเล่มนี้อีกก็ได้ความหมายว่า นับถือไม่ล่วงเกินและมาค้นดูความหมายคำนับถือ ก็คือยกย่อง ศรัทธา เชื่อถือ ดังนั้นคำว่าเคารพกับนับถือ ความหมายคงจะเป็นอันเดียวกัน บางที่จึงรวม 2 คำเป็น “เคารพนับถือ” กันเสียเลยและคำว่าไหว้ ก็คือทำความเคารพ ทักทายด้วยการยกมือไหว้นั่นเอง

ดังนั้นมีหนังสือพจนานุกรมสักเล่มก็จะทำให้เรา ๆ ท่าน ๆ ได้แตกฉาน เข้าใจและรู้คำแต่ละคำอย่างลึกซึ้งกันได้