ไม่ว่าจะปั้นแต่งถ้อยคำอย่างไร แต่งานฤดูหนาวและงานกาชาด ซึ่งน่าจะเป็นงานที่เป็นหน้าเป็นตาของคนเมืองลำปาง เป็นงานที่มีการจัดการโดยมืออาชีพ มีรูปแบบและเนื้อหาที่มีรสนิยม มีความแตกต่างจากงานเช่าพื้นที่ทำตลาดนัด บวกกับความบันเทิงราคาถูก ก็ยังหนีไม่พ้นวังวนของงานวัดทั่วไปที่มีอยู่ดาษดื่นนั่นเอง
ถึงแม้จะเป็นงานวัดที่มีองค์ประกอบ หน่วยงานรัฐและเอกชน มาร่วมแสดง แต่จุดความสนใจ แหล่งดูดเงินดูดทองก็คือบรรดาบ่อนพนัน หาคุณค่าและจิตวิญญาณของความเป็นลำปางไม่ได้ พ่อเมือง เหล่าบรรดาผู้ที่เกี่ยวข้องภาครัฐ ไม่ว่าจะเป็นประชาสัมพันธ์จังหวัด สมาคมท่องเที่ยว ก็ดูเหมือนไม่ได้ร่วมกันคิดอ่าน จะนำงานนี้ หนีไปจากวังวนเก่าๆ เพื่อคืนคุณค่าให้คนลำปางเลย
ลองตามมาค้นหาคุณค่าของงานกาชาดปีนี้กับ “แร็ค ลานนา”
สวัสดีปีใหม่กับอากาศหนาวเหน็บ ฤดูท่องเที่ยวท่ามกลางบรรยากาศอึมครึมในแวดวงการเมือง มาลดโทนด้วยการเที่ยว ออกจากเมืองหลวงสู่เมืองเหนือ หรือมุ่งตรงมาแอ่วลำปาง ก็ยินดีต้อนรับหนาเจ้า
หนึ่งงานประจำปีของเมืองลำปางหนาที่จัดเป็นประจำนั่นคือ งานฤดูหนาวและกาดชาด มาปีนี้เปลี่ยนชื่อเป็น งานรื่นเริงฤดูหนาวและของดีนครลำปาง แทน แต่ไม่ว่าจะสรรหาถ้อยคำมาสื่อความหมายประจำปลายให้ดูดีมีระดับ แต่ศักดิ์ศรีงานเชิดหน้าชูตาปีละครั้งของนครแห่งนี้ เท่าที่เห็นและเป็นอยู่ ไม่ได้แตกต่างไปจากงานวัด โดยเฉพาะงานซุ้มปาเป้า ปาโป่ง จับสลากแลกเสี่ยงโชคลุ้นตุ๊กตา คาราวานสินค้า ลูกชิ้นปิ้ง ปลาหมึกย่าง ขนมเบื้องหน้าครีม ขนมถังแตก และน้ำดื่มหลากสี คล้ายจ้างนักจัดงานวัดเคลื่อนที่ หรือออร์แกไนซ์แบบบ้านๆ จัดการให้มีสวนสนุกผสมบ่อนการพนัน โดยมีพื้นที่แสดงผลงานของหน่วยงานรัฐ เป็นเพียงองค์ประกอบย่อยๆเท่านั้น ซึ่งแต่ละพื้นที่แสดงผลงานดูจะมีลดน้อยถอยลงเป็นเพราะผลงานที่จะออกมาแสดงน้อยลงหรือเป็นรู้สึกภาระเพราะการออกงานแต่ละครั้งต้องรับภาระทั้งงบประมาณและเสียสละเวลา
ธานินทร์ สุภาแสน พ่อเมืองลำปาง อธิบายว่างานนี้จัดเพื่อให้ประชาชนได้มาเที่ยวพักผ่อน เฉลิมฉลองเทศกาลส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ การแสดงผลงานของส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ ในรอบปีที่ผ่านมา การจำหน่ายสินค้าชุมชน ส่งเสริมการแสดงออกของเยาวชนในจังหวัดลำปาง ซึ่งจะคงรูปแบบการจัดงานให้ใกล้เคียงกับทุกปีที่ผ่านมา
พื้นที่จัดงานแบ่งเป็น 2 ส่วน ส่วนแรก ให้เอกชนเช่าสิทธิ์ จัดกิจกรรมร้านจำหน่ายสินค้าราคาประหยัด การแสดงคอนเสิร์ตของนักร้องนักแสดงชื่อดังและสวนสนุก ส่วนที่สอง พื้นที่กิจกรรมของส่วนราชการ การออกร้านนิทรรศการ ร้านมัจฉากาชาด จำหน่ายสลากกาชาด เวทีการแสดงของจังหวัด และออกร้านจำหน่ายสินค้า OTOP จาก 13 อำเภอ ของจังหวัดลำปาง กิจกรรมเวทีของจังหวัด(เวทีกลาง) ที่งดจัดเมื่อปีก่อน ปีนี้นำมาจัดอย่างเต็มรูปแบบ ทั้งการประกวดนางสาวลำปาง การแสดงวงดนตรีพิ๊งค์แพนเตอร์ การประกวดแดนเซอร์ทูบีนัมเบอร์วัน การประกวดร้องเพลงกำนันผู้ใหญ่บ้านฯ
ในโซนสินค้า OTOP ปีนี้ดูการนำเสนอสวยงาม และให้ความสำคัญกับรูปแบบการจัดสถานที่ให้ดูน่าเดินกว่าปีที่ผ่านมา มีเสือสิงห์กระทิงแรด รถม้าลำปางฝีมือช่างลำปางมาอวดผลงานแก่นักท่องเที่ยวได้อย่างไม่อายใครเลย ในส่วนซุ้มของ กฟผ. ขาประจำที่แต่ละปีจะเสกสรรบันดาลรูปแบบมาปีนี้มีสไลเดอร์จำลองเป็นที่ชื่นชอบของเด็กๆที่มาเยี่ยมชมอีกทั้งมีในส่วนของมินิโอทอปผลิตภัณฑ์ในพื้นที่แม่เมาะ ส่วนของหน่วยงานอื่นๆดูเหมือนว่าหน่วยงานที่มาออกแสดงนิทรรศการดูจะน้อยลงโหลงเหลง สถาบันการศึกษาก็หายหน้าหายตาไปอย่างเห็นได้ชัด
นิยามความเป็นงานฤดูหนาวและงานกาชาดลำปาง ไม่เพียงเป็น “งานวัด” ขนาดใหญ่ งานหนึ่งเท่านั้น หากยังเป็นบ่อนพนัน การทำมาหากินแบบง่ายๆ บ้านๆ แต่ให้ผลตอบแทนสูง การหากินหาอยู่กับการแสดงปาหี่งู สลับกับการขายเครื่องราง ของขลัง การปล่อยปละละเลยให้มีการเก็บค่าจอดรถริมถนนสาธารณะ ซึ่งเป็นการเก็บภาษีเถื่อน ประหนึ่งเหมือน เทศกาลสูบเลือด ดูดเนื้อ ชาวบ้านประจำปีด้วย ผู้ว่าฯตำรวจท้องที่หายไปไหน
ฤดูกาลท่องเที่ยวเป็นเหมือนวันจ่าย ในงานนี้ก็หลายคนก็ควักกระเป๋าจากเงินรายได้เพียงน้อยนิด ซื้อลูกดอกปาโป่ง สามดอก 20 หรือดอกละ 20 ง่ายๆแค่ปาปักโฟม ที่ไปลองเล่นมาหมดไปเป็นร้อยบาทแค่ปาปักโฟมง่ายๆแต่ก็ยาก หรือซื้อสลาก สามเบอร์ 10 บาท เจ็ดเบอร์ 20 แลกกับตุ๊กตาผ้าที่ซื้อเหมามาราคาไม่กี่บาท
แน่นอนว่า ค่าเช่าที่ถูกรวมไว้กับค่าลูกดอก ค่าสลากแลกตุ๊กตา เป็นต้นทุนที่สูง และภาระต้นทุนนั้นก็ถูกผลักไปให้ชาวบ้านตาดำๆ
อีกนานกี่ปี งานวัดที่เป็นแหล่งผลประโยชน์มหาศาลของคนบางกลุ่ม ที่ส่งต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่นจะหมดหายไปจากแผ่นดินนี้
(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ฉบับที่ 959 3 - 9 มกราคม 2557)
