ม้าเป็นของสัญลักษณ์เมืองลำปาง ตามชื่อที่ถูกขนานนามว่าเป็น
“เมืองรถม้า” ฟาร์มม้าสันลมจอย บนพื้นที่ 300 ไร่ ติดถนน ลำปาง-เชียงใหม่ ต.ปงยางคก
อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง ถือเป็นฟาร์มขนาดใหญ่ ที่เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ม้าสายพันธุ์ต่างๆ
เพื่อรองรับความต้องการม้าเพื่อใช้ในกิจการรถม้าและม้าเลี้ยงเพื่อการแข่งขัน
และการท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ
นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งผลิตรถม้าครบวงจรเริ่มเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง
เถลิง ต๊ะวิชัย เจ้าของฟาร์มสันลมจอย เล่าว่า ฟาร์มแห่งนี้เกิดจากความรักและชอบด้านปศุสัตว์ เป็นการส่วนตัว โดยเริ่มต้นทำฟาร์มโคเนื้อร่วม
10 ปี แต่ยังมีพื้นที่ฟาร์มเหลืออีกมาก ประกอบกับกลุ่มคนเลี้ยงม้าที่รู้จักกัน
ได้คุยกันเรื่องการทำฟาร์มม้าสำหรับวงการรถม้าและการท่องเที่ยวและกีฬา จึงตัดสินใจขยายพื้นที่ส่วนที่เหลือเป็นฟาร์มม้า
และศูนย์หัตถกรรมรถม้าครบวงจร เพื่ออนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น ควบคู่ไปกับงานปศุสัตว์
และกำลังมีแผนจะพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ของจังหวัดลำปาง
“ผมเป็นคนลำปางโดยกำเนิด เมื่อเติบโตมาก็ไปทำธุรกิจด้านวิศวกรรมในอุตสาหกรรมมันและก๊าซ
ที่ชลบุรี แต่ด้วยความชอบและสนใจงานด้านปศุสัตว์ ก็ใช้เวลาว่างจากธุรกิจหลักมาทำฟาร์มวัว
(โคเนื้อ) ประมาณ 100 ตัว เลี้ยงแพะเนื้อประมาณ 50-100ตัว ซึ่งก็เป็นธุรกิจเล็กๆที่มีความสุข
ขยายโครงการมาทำฟาร์มม้า เมื่อ 2 ปีที่ผ่านมาก็ยิ่งทำให้ผมค้นพบว่า ม้าที่ดี
คือมีลักษณะดี สุขภาพดี สวยงาม เป็นที่ต้องการของวงการรถม้าและการท่องเที่ยวและกีฬาทั่วไป
เมื่อเรามีความเชี่ยวชาญและพันธมิตรด้านปศุสัตว์ที่หลากหลายเป็นทุนเดิม
เราก็สามารถเพาะพันธุ์ม้า ระหว่างสายพันธุ์ดีต่างประเทศกับสายพันธุ์พื้นเมืองให้เป็นม้าที่มีลักษณะเหมาะสมกับการใช้งานที่หลากหลาย
มีมาตรฐานปศุสัตว์ ขณะนี้มีม้าในฟาร์ม ราว 70 ตัว แต่เหนือกว่านั้น
เราเป็นศูนย์กลางของการแลกเปลี่ยนด้านการเลี้ยง การดูแลสุขภาพม้าในภาคเหนือด้วย”
เมื่อลำปางเป็นเมืองรถม้า นอกจากมีกลุ่มคนเลี้ยงม้าแล้ว
ยังมีกลุ่มคนที่มีทักษะในการผลิตรถม้าด้วย พื้นที่อาคารเลี้ยงม้าจึงถูกแบ่งให้เป็นโรงงานเล็กๆสำหรับหัตถกรรมรถม้า
ที่ผนวกงานฝีมือจากภูมิปัญญารุ่นบรรพบุรุษมาถึงรุ่นลูกหลาน
กับงานด้านวิศวกรรมจากเครื่องมือที่ทันสมัยเข้าด้วยกันอย่างลงตัว
และจุดเด่นของการผลิตรถม้าที่นี่
คือรถม้าสไตล์คาวบอยที่กำลังเป็นที่ต้องการของตลาดต่างประเทศ
“แม้ฟาร์มม้าที่นี่
ยังถือว่าเป็นโครงการเล็กๆที่ไม่ได้มุ่งหวังเป็นเชิงธุรกิจมากมายนัก
แต่เป็นพื้นที่ของแลกเปลี่ยนพัฒนาสายพันธ์ม้า
ในอนาคตจะเป็นเหมือนเป็นคลินิกม้า
และยังเป็นพื้นที่การฟูมฟักอาชีพผลิตรถม้า
เรื่องการตลาดนั้นผมยังพอมีช่องทางเพราะมีเพื่อนในธุรกิจมากมายทั้งคนไทยและ
ชาวต่างประเทศที่ชื่นชอบสไตล์คาวบอย
ดังนั้น การตลาดหัตถกรรมรถม้าเราจึงสร้างความโดดเด่นเพิ่มขึ้น
นอกเหนือจากการผลิตรถม้าทั่วไป
คือการผลิตรถม้าแบบคาวบอย
ซึ่งกำหลังเป็นที่ต้องการของตลาดกลุ่มคนที่ชอบแต่งบ้าน
และในกลุ่มธุรกิจท่องเที่ยว รถม้า 1 คันราคา 50,000-60,000
บาทใช้เวลาผลิตประมาณ 1
เดือน ในระยะ 2 ปี ขายไปแล้วประมาณ 20 คัน
และความต้องการตลาดยังมีอีกมากและเราจะก้าวสู่ตลาดตลาดยุโรปและอเมริกาใน
อนาคต” เจ้าของฟาร์มเล่าไปพร้อมกับรอยยิ้มที่มีความหวัง
สุรกิจ เสาร์ใจ ผู้จัดการฟาร์มสันลมจอย ลูกลำปางที่อยู่กับวิถีชีวิตรถม้ามากตั้งแต่เด็ก เล่าว่า
ม้าเป็นหัวใจสำคัญและเป็นชีวิตของธุรกิจรถม้า
ซึ่งถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของลำปางมายาวนาน และการผลิตรถม้าก็
จิตใจของจุดเริ่มต้นของฟาร์มสันลมจอย คือการอนุรักษ์รถม้า อีกรูปแบบหนึ่ง
ที่เน้นความเป็นรูปธรรม คือเพาะพันธ์ม้า
การแลกเปลี่ยนเรื่องปัญหาการเลี้ยงและสุขภาพม้า ไปจนถึงซ่อมแซมรถม้า
และผลิตรถม้าขายเป็นเชิงธุรกิจ
“งานผลิตรถม้าเป็นทักษะเฉพาะที่ส่งช่วงต่อ
มาถึงคนรุ่นหลังน้อยเต็มที
ช่างหรือ สล่าที่มีผีมือบางอย่าง เช่น งานผลิตวงจากไม้ก็หาคนทำยากมาก
โรงงานเล็กๆที่นี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการสานต่อภูมิปัญญาสู่คนรุ่นใหม่
นี่นี่จึงเป็นเหมือนชุมชนเล็กๆที่เป็นบ้านของคนรักม้า
และเป็นเรื่องที่น่ายินดีที่เรามีเพื่อนที่รักม้ามาเยี่ยมเยือน
เป็นพันมิตรแลกเปลี่ยนกัน
มีชาวต่างประเทศหลายคนที่มีความรู้เรื่องม้าเข้ามาแบ่งปันในเรื่องที่เราไม่
รู้
ทำให้เราเป็นศูนย์กลางที่มีศักยภาพ”
ผู้จัดการฟาร์มสันลมจอยกล่าว
จากการบอกเล่าของเจ้าของและผู้จัดการฟาร์ม
ระบุว่า หลังจากนี้จะเริ่มว่างแผนและค่อยๆพัฒนาให้
ฟาร์มม้าสันลมจอย
เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เปิดกว้างให้นักท่องเที่ยวเข้ามาชมบรรยากาศของการ
เลี้ยงม้า
รวมไปถึงกิจกรรมขี่ม้า และกระบวนการผลิตรถม้าที่หาดูได้ยาก
โดยจะต้องจัดผังและรูปแบบของพื้นที่ฟาร์มให้เป็นสัดส่วนเอื้อต่อการท่อง
เที่ยวโดยไม่มีผลกระทบต่อระบบอนามัยปศุสัตว์
แบ่งพื้นที่ด้านหน้าฟาร์มเป็นร้านอาหาร
และกาแฟแบบคาวบอย ชมแปลงปลูกผักปลอดสารพิษ ชิมผลไม้ท้องถิ่นหายากของภาคเหนือ
ไปจนถึงการพักแคมป์ และจัดเลี้ยงนอกสถานที่แบบคาวบอย เป็นสีสันและทางเลือกของของการท่องเที่ยวของเมืองลำปาง
ให้คนต่างบ้านได้มาสัมผัสวิถีคนเลี้ยงม้า
ให้สมกับการมาเยือน"ลำปางเมืองรถม้า" ในอนาคตอันใกล้นี้
(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์ ฉบับที่ 1021 ประจำวันที่ 20 – 26 มีนาคม 2558)
