วันอาทิตย์ที่ 17 มกราคม พ.ศ. 2559

น้ำเน่าในตำนาน


ล้ายให้ยอมรับสภาพ นายกิตติภูมิ นามวงศ์ นายกเทศมนตรีนครลำปาง จึงกล่าวคำ

 “เรื่องน้ำวังเน่าเสีย เป็นตำนานเลยก็ว่าได้ โดยเฉพาะปีนี้แม่น้ำวังได้รับผลกระทบสูงมาก ทุกปีที่ผ่านมา พอถึงช่วงฤดูร้อน เทศบาลจะขอความร่วมมือจากชลประทาน เพื่อระบายน้ำจากเขื่อนออกมา ไล่น้ำเสียออกไปจากเขตเมือง แต่ในปีนี้ชลประทานไม่สามารถปล่อยน้ำให้ได้เหมือนทุกปี เพราะประสบปัญหาภัยแล้งในทุกพื้นที่..”

นั่นแปลว่า หากเห็นน้ำเน่า ลอยฟ่องไว้ด้วยขยะ พืชน้ำที่ทยอยกันตายสะสมความเน่าเหม็นในแม่น้ำวัง ก็ทำใจยอมรับว่า คงต้องทนให้ได้ จนกว่าฝนใหม่จะมาเจือจางความเน่าเหม็น และคืนความใกล้เคียงน้ำใสให้แม่น้ำวังอีกครั้ง

ความจริง คนลำปางก็มิได้เห็นน้ำวังผิดแผกไปจากที่เคย ความเน่าเหม็นของแม่วังปรับตัวไปตามฤดูกาล ไม่ต้องให้เทศบาลลงแรงทำสิ่งใดก็ย่อมได้ หรือจะเอาทางพระเข้าข่ม คือ “ตถตา” มันเป็นเช่นนั้นเอง

แม่น้ำวัง เป็นแม่น้ำสายสำคัญที่ไหลพาดผ่านเมืองลำปาง คล้ายแม่น้ำเจ้าพระยาไหลผ่านเป็นเส้นเลือดใหญ่หล่อเลี้ยงชีวิตคนกรุงเทพและชุมชนในที่ราบลุ่มภาคกลาง

แต่มีความแตกต่าง คือ แม่น้ำวังไม่ได้เป็นลมหายใจของชีวิตคนลำปางเหมือนเช่นในอดีตอีก เนื่องเพราะความไม่ใส่ใจ การปล่อยปละละเลยของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งยกเว้นเทศบาลที่ดูจะใส่ใจเอาจริงเอาจัง แต่ก็มีข้อจำกัดในเรื่องงบประมาณ กำลังคนที่จะจัดการได้อย่างเบ็ดเสร็จ

ที่สำคัญความเฉยชาของคนลำปางบางกลุ่ม ที่ไม่ได้ตระหนักว่าลำน้ำแห้งผาก เต็มไปด้วยตะไคร่ ขยะและซากสิ่งปฏิกูลที่อยู่ตรงหน้าพวกเขานี้เคยเป็นอู่ข้าว อู่น้ำ เป็นเส้นทางคมนาคมขนส่งสินค้าที่สำคัญ เป็นทรัพยากรท้องถิ่นที่ทรงคุณค่ายิ่งเมื่อกาลก่อน

สำนึก “รักบ้านเกิด” และตระหนักถึงบทบาทของสื่อมวลชนท้องถิ่นในการทำหน้าที่เป็นกระจกสะท้อนสังคม อีกทั้งบทบาทของหนังสือพิมพ์ชุมชน (Community Newspapers) ที่ต้องให้ความสำคัญกับชุมชน  “ลานนาโพสต์” เคยได้เสนอเรื่องราวเหล่านี้โดยมีความมุ่งหวังที่จะจุดประกายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องรวมทั้งคนลำปาง ได้ตื่นตัว ช่วยกันฟื้นฟูแม่น้ำวัง ให้หลุดพ้นจากภาวะที่เราเรียกว่า สายน้ำแห่งความวังเวง

ถึงแม้ว่าประเด็นปัญหาท้องถิ่น เช่น ปัญหาสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์ธรรมชาติ และความหวงแหนทรัพยากรชุมชน จะได้รับการนำเสนอในหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นน้อยมาก และแม้ว่า ความคาดหวังจะผลักดันการเปลี่ยนแปลงสังคมและชุมชนเพียงลำพังจะเป็นเรื่องที่ห่างไกลความจริง

แต่ด้วยความมุ่งมั่นและความสำนึกตระหนักในวิชาชีพสื่อมวลชน อีกทั้งความเชื่อมั่นในคุณค่าของข่าวแม่น้ำวัง ได้พิสูจน์ให้เห็นว่าสามารถปลุกสำนึกคนลำปาง ให้หันกลับมามองสิ่งที่มีค่าใกล้ตัวที่เคยถูกมองข้ามไปได้

ความจำเป็นที่ต้องเร่งฟื้นฟูลำน้ำวังอย่างรีบด่วนมีอยู่ และไม่อาจยอมรับได้ว่าน้ำเน่าเป็นตำนาน ดังนั้นการทำร้ายแม่น้ำวังของชุมชนที่อยู่สองฟากฝั่ง ทั้งการบุกรุกพื้นที่ลำน้ำ พื้นที่สาธารณะ การทิ้งขยะ และการปล่อยน้ำเสียลงสู่แม่น้ำวังโดยไม่มีการบำบัดน้ำจะต้องมีการจัดการเด็ดขาด ที่ไม่ใช่เพียงไฟไหม้ฟาง    ขยะหนึ่งชิ้นที่ถูกทิ้งลงไป น้ำเสียที่ไม่ผ่านการบำบัดแม้ในปริมาณไม่มาก เมื่อรวมกันหลายชิ้น เมื่อรวมน้ำเสียหลายท่อ ก็ทำให้แม่วังไม่อาจหลุดพ้นจากภาวะน้ำเน่าเสียได้ ไม่ต้องโทษฝนแล้ง ไม่ต้องพูดถึงระดับในเขื่อน จิตสำนึกเรื่องเดียวอาจแก้ปัญหาได้ทั้งหมด


(หนังสือพิมพ์ลานนาโพสต์  ฉบับที่ 1062 วันที่ 15 - 21 มกราคม 2559)
Share:

18 ปี ลานนาโพสต์

โครงการปั้นดาว

โครงการปั้นดาว
ขับเคลื่อนโดย Blogger.

จำนวนการดูหน้าเว็บรวม

สถิติการเข้าชมเว็บไซต์